Yapışık ikizler veya Siyam ikizleri rahimde birleşen ikizler için kullanılan tabirdir. Çok nadir bir fenomen olarak 49.000 doğumda 1 ilâ 189.000 doğumda 1 arasında meydana geldiği tahmin edilmektedir ve Güneybatı Asya ve Afrika'da biraz daha yüksek bir insidans vardır. Yapışık ikizlerin yaklaşık yarısı ölü olarak doğar ve ayrıca üçte biri 24 saat içinde ölür. Canlı doğumların çoğu 3:1 oranıyla kadındır.
Yapışık ikizlerin kaynağını açıklayan iki teori vardır. Daha genel kabul gören teori, döllenmiş yumurtanın kısmen bölündüğünü söyleyen fisyondur. Artık yapışık ikizliğin sebebi olmadığına inanılan diğer teori,füzyondur; döllenmiş bir yumurta tamamen ayrılır, ancak kök hücreler (benzer hücreleri arayan) diğer ikizde benzer kök hücreler bulur ve onları kaynaştırır. Yapışık ikizler, tek bir ortak koryon, plasenta ve amniyotik keseyi paylaşırlar, ancak bu özellikler yapışık ikizlere özgü değildir, çünkü rahimde bu yapıları paylaşan bazı monozigotik ancak yapışık olmayan ikizler de vardır.
Görünümleri
- Thoraco-omphalopagus (vakaların %28'i): İki vücut üst göğüsten alt göğse kaynaşmış durumdadır. Bu ikizler genellikle tek bir kalbi paylaşırlar ve ayrıca karaciğeri veya sindirim sisteminin bir bölümünü de paylaşabilirler.
- Thoracopagus (%18.5)
- Omphalopagus (%10)
- Parazitik ikizler (%10): Asimetrik olarak yapışık olan ikizler. Küçük ikiz hayatta kalmak için daha büyük ikize bağımlıdır.
- Craniopagus (%6): Kaynaşmış kafatasları, ancak ayrı bedenler. Bu ikizler başın arkasında, başın önünde veya yan tarafında yapışık olabilir, ancak yüzde veya kafatasının tabanında yapışık olamaz.
Tedavi
Ayrılma
Yapışık ikizleri ayırma ameliyatı, bağlanma noktasına ve paylaşılan iç bölgelere bağlı olarak çok kolay veya çok zor olabilir. Ayrılma vakalarının çoğu son derece risklidir ve hayati tehlike içermektedir. Tarih boyunca bir dizi başarılı ayrılık yaşanmış olsa da, çoğu durumda ameliyat, özellikle kafadan birleşmişlerse veya hayati bir organı paylaşıyorlarsa, ikizlerden birinin veya her ikisinin ölümüyle sonuçlanır. Northwestern Üniversitesi'nden Alice Dreger, yapışık kalan ikizlerin yaşam kalitesinin genel olarak sanıldığından daha yüksek olduğunu buldu. Lori ve George Schappell ile Abby ve Brittany Hensel dikkate değer örneklerdir.
