Propiltiourasil, tioamid grubu içeren bir antitiroit ilacıdır. Sınıftaşı metimazol gibi hipertiroidizme sebep olan pek çok durumda kullanılır. Ağız yoluyla alınır, yarı ömrü 1,5 saat gibi kısa bir süre olsa da tiroit bezinde biriktiğinden etkisi uzun sürer. Glikuronid ile konjüge edilere böbrekten atılır. Gebelik kategorisi D olsa da hamilelerde metimazole göre daha çok tercih edilir. Bunun yanında kullanıldığında ağır hepatit riski metimazolden daha fazladır.
Endikasyonları
- Hipertiroidi
- Graves Hastalığı
- Ameliyat öncesi ötiriodi hale gelmesi istenen hasta
- Ameliyat sonrası nüks yönetimi
- Tirotoksikoz
Etki Mekanizması
Propiltiourasil (PTU) antitiroit etkisini birkaç mekanizma üzerinden gösterir: Tiroit peroksidazı inhibe ederek iyodürün yükseltgenmesini, dolayısıyla iyotun tiroglobuline bağlanarak organifikasyonunu engeller. Ayrıca 5'-deiyodinazı inhibe ederek T4'in T3'e dönüşmesini engeller, bu özelliği tirotoksikozda kullanılır. Vücuda alındıktan sonra kısa sürede kanda yüksek seviyelere ulaşsa da etkisinin ilacın hormonun fonksiyonlarından ziyade üretimini inhibe etmesinden dolayı (tirotoksikoz hariç) istenen seviyeye gelmesi haftaları bulabilir.
Yan Etkileri
En sık yan etkisi makülopapüler kaşıntılı döküntüdür, bunun yanında mide bulantısıyla iştahsızlık da görülebilir. Nadiren vaskülit, ürtiker, eksfolyatif dermatit, lupus benzeri reaksiyon da görülebilir.
Ağır karaciğer hasarı riski açısından tirotoksikoz dışında diğer durumlarda metimazol ön plana çıkar. Gebelik kategorisi metimazol gibi D olsa da özellikle ilk trimesterde tercih edilir. Fetüste hafif hipotiroidiye yol açabilir. Anne sütüne değişken miktarlarda geçse de etkisi minimaldir.
Agranülositoz riski de metimazol kullanımında olduğu gibi dikkat edilmesi ve kan tahlilleriyle takip edilmesi gereken bir başka durumdur. Duruma göre ilaç kesilebilir, agranülositozun tedavisi için de G-CSF verilebilir.
- Özel
- Genel
- Dong, Betty J. “Thyroid & Antithyroid Drugs.” Basic & Clinical Pharmacology / by Betram G. Katzung, by Betram G. Katzung, McGraw-Hill, 2018, pp. 707–714.