Portekiz'in, "uyuşturucu stratejisi" olarak adlandırılan uyuşturucu politikası 2000 yılında uygulamaya konmuş ve Temmuz 2001'de yürürlüğe girmiştir. Yeni vakaların yaklaşık yarısının enjeksiyon uyuşturucu kullanımından kaynaklandığı tahmin edildiğinden, amacı ülkedeki yeni HIV/AIDS vakalarının sayısını azaltmaktı.
Politika; uyuşturucu maddelerin zararlarını azaltma çabaları, halka bilgi verilmesi, tedavi tesislerinin kurulması gibi birçok yöntemden oluşuyordu. madde bağımlılarını tedaviye ikna etmek için sözde caydırma komisyonları kurulmuş, tüm uyuşturucu tedavi ve kontrol birimleri tek bir çatı altında toplanmıştır. Ayrıca, uyuşturucu bağımlılarına uyuşturucu bulundurmaktan muafiyet verilmesine ilişkin yeni bir yasa düzenlenmiştir. Kanun (Uyuşturucu Kanunu 30/2000), kişisel kullanım için herhangi bir ilacın izinsiz kullanılması veya bulundurulması için yasadışılık statüsünü korumuştur. Ancak uyuşturucu kullanımı davalarında, sahip olunan miktar o maddenin on günlük arzından fazla değilse çoğunlukla cezai yaptırım yerine bağımlılık tedavi merkezlerine yönlendirilmeleri tercih edilir.
1999 yılındaki durum
1999'da Portekiz, Avrupa Birliği'nde enjeksiyon yoluyla uyuşturucu madde kullananlar arasında en yüksek HIV oranına sahipti. 10 milyonluk bir ülkede yılda 2.000 yeni vaka görülüyordu. 1997'de, kaydedilen AIDS vakalarının %45'inin enjeksiyon yoluyla uyuşturucu kullananlar kaynaklı olduğu bildirildi. 1990'ların sonunda eroin kullanıcılarının sayısının 50.000 ila 100.000 arasında olduğu tahmin ediliyordu. Bu, 1999'da Uyuşturucuyla Mücadele Ulusal Stratejisinin kabul edilmesine yol açtı. Zarar azaltma çabalarının büyük ölçüde genişletilmesi, kamu fonlarının uyuşturucu tedavisi ve uyuşturucu önleme hizmetlerine yatırımının iki katına çıkarılması ve küçük uyuşturucu suçlarıyla ilgili yasal çerçevenin değiştirilmesi, politika hamlesinin ana unsurlarıydı.
Başlangıçta sağcı politikacılar, politikanın Portekiz'i bir narko-devlete dönüştüreceğinden korkup karşı çıkmıştı.
Zarar azaltma
İğne değişim programı, Portekiz genelinde yaklaşık 2.500 eczaneyi kapsayan ve Ekim 1993'ten beri devam eden ülke çapında bir şırınga değişim programıdır. Portekiz Sağlık Bakanlığı ve Ulusal Eczacılar Birliği tarafından kurulan AIDS ile Mücadele Ulusal Komisyonu tarafından yürütülmektedir. Bu programa göre ülke çapındaki tüm uyuşturucu kullanıcıları, kullanılmış şırıngaları ülke genelindeki eczane tezgahlarında değiştirebilir. Temiz iğne şırıngaları, ovma alkol ile birlikte AIDS'i önleme ve bağımlılık tedavisi için motive edici bir mesaj içeren kit alırlar. 1994'ten 1999'a kadar eczaneler yılda yaklaşık üç milyon şırınga teslim etmiştir.
1999'dan sonra, özellikle 2003-2005 döneminde, sosyal yardım ekiplerinin sokaklada iğneler ve enjeksiyon ekipmanı tedarik ettiği birkaç düşük eşik projesi başlatıldı. Bu projelerin birçoğu halen devam etmektedir.
Programın başlangıcında; hedef kitlenin uyuşturucu bağımlılığı, özellikle iğne yoluyla HIV bulaşması ile ilgili sorunlara dikkat çekmek için televizyon, radyo ve basın tarafından bir medya kampanyası başlatıldı ve diskoteklere ve barlara afişler asıldı.
Proje hedefleri üç aşamalı olmuştur: Şırınga paylaşım sıklığını azaltmak, genel olarak toplumda olumsuz tutumlar oluşturan diğer madde kullanıcılarının davranışlarını değiştirmek ve tedavi.
Genişleyen ilaç tedavisi
1987'de, uyuşturucu bağımlılarının tedavisinde uzmanlaşmış bir kurum olan Lizbon'daki Centro das Taipas kuruldu. Bu tesis Sağlık Bakanlığı'nın sorumluluğundaydı ve şu anda tüm ülkeyi kapsayan uyuşturucu bağımlılığı tedavisinde uzmanlaşmış merkezler ağında bir ilkti.
Portekiz'deki uyuşturucu kullanıcılarına yönelik sağlık hizmetleri, Sağlık Bakanlığı bünyesinde, yasa dışı madde bağımlılığı tedavisine yönelik kamu ağ hizmetleri aracılığıyla organize edilmektedir. Kamu hizmetlerine ek olarak, sivil toplum kuruluşları ve diğer tedavi hizmetleri arasındaki protokoller, çeşitli tedavi yöntemlerini kapsayan kalite kontrollü hizmetlere geniş bir erişim sağlar. Sağlanan kamu hizmetleri ücretsizdir ve tedavi arayan tüm uyuşturucu kullanıcıları için erişilebilirdir.
73 tedavi tesisi (kamu ve sertifikalı özel tedavi toplulukları), 14 detoksifikasyon birimi, 70 kamusal ayakta tedavi tesisi ve 13 akredite gündüz merkezi bulunmaktadır. Portekiz 18 bölgeye ayrılmıştır. Dördü hariç tüm bölgelerde ayakta uyuşturucu tedavisinin tam kapsamı vardır (kapsanmayan bölgeler ülkenin kuzeyinde yer alır: Viana do Castelo, Bragança, Viseu ve Guarda).
İkame tedavisi
İkame (yerine koyma) tedavisi bugün Portekiz'de uzmanlaşmış tedavi merkezleri, sağlık merkezleri, hastaneler ve eczaneler gibi kamu hizmetleri ile sivil toplum kuruluşları ve kar amacı gütmeyen kuruluşlar aracılığıyla yaygın olarak mevcuttur.
Portekiz ikame programı 1977'de Oporto'da başladı. İkame maddesi olarak methadon kullanan CEPD/North (Uyuşturucu Önleme Çalışma Merkezi/Kuzey), 1992 yılına kadar opioid ikamesi kullanan tek birimdi. Ancak, 1990'ların başında uyuşturucu bağımlılarının sayısındaki artış, AIDS ve Hepatit C'nin artmasıyla birlikte bir tutum değişikliğine yol açtı. 1992'den sonra, methadon ikame programları birkaç CAT olarak (Uyuşturucu bağımlılarına yardım merkezleri) genişletildi. Lizbon'daki bir gecekondu bölgesinde ara sıra yapılan faaliyetler dışında programlar genellikle orta veya yüksek dozlu methadon ikame programlarıydı.
2000'den 2008'e kadar, Portekiz'de ikame tedavisi gören kişi sayısı 6040'tan 25 bin 808'e yükseldi ve bunların %75'i methadon idame tedavisindeydi. Kalan hastalar yüksek doz buprenorfin tedavisi aldı.
Kanun Hükmünde Kararname 183/2001 Madde 44.1 ve Kanun Hükmünde Kararname 15/93 Madde 15.1-3, methadon ve buprenorfin tedavisinin tedavi merkezlerinde başlatılabileceğini öngörmektedir.
Tedavi sonrası ve yeniden entegrasyon
Portekiz'deki uyuşturucu kullanıcılarının bakım sonrası ve yeniden entegrasyonu, Portekiz'deki farklı bölgeleri hedefleyen üç ana program aracılığıyla düzenlenmektedir. Her üç program da eğitim fırsatları, istihdam desteği ve/veya barınma yoluyla, uyuşturucu kullanıcılarını destekleyen farklı girişimleri ve projeleri finanse etmektedir.
İlaç tedavisinin izlenmesi
Ulusal bir tedavi izleme sistemi geliştirilmektedir ancak henüz tüm bölgelerde uygulanmamıştır. İkame hastalarına ilişkin ayakta tedavi merkezlerinden alınan ulusal rutin istatistikler mevcuttur.
Yürütme
Küçük miktarlarda uyuşturucu bulunduran kişilere tebligat yapılır. Uyuşturuculara el konulur ve şüpheli kişi "Uyuşturucu Bağımlılığını Bırakma Komitesi" tarafından sorgulanır. Bu komisyonlar üç kişiden oluşur: Sosyal hizmet uzmanı, psikiyatrist ve avukat. Caydırma komisyonunun yetkileri tahkim komitesi ile karşılaştırılabilir, ancak bu sadece uyuşturucu kullanımı veya küçük miktarlarda uyuşturucu bulundurma ile ilgili davalarla sınırlıdır. Portekiz'in 18 bölgesinin her birinde bir Uyuşturucu Bağımlılığını Bırakma Komitesi bulunmaktadır.
Komiteler, uyuşturucu kullanımı suçuna ilişkin karar verirken kendilerine sunulan geniş bir yaptırım yelpazesine sahiptir. Bunlar şunları içerir:
- 25 € ile 150 € arasında değişen para cezaları. Bu rakamlar, yaklaşık 485 € olan Portekiz asgari ücretine dayanmaktadır (Banco de Portugal, 2001).
- Belirli yerleri ziyaret etmeyi yasaklanması (örneğin, belirli kulüp mekanları).
- Belirli diğer kişilerle ilişki kurma yasağı.
- Yurtdışı seyahat yasağı.
- Komiteye düzenli aralıklarla rapor verme zorunluluğu.
- Silah taşıma hakkının geri alınması.
- Kişisel eşyalara el konulması.
- Bir kişinin bir kamu kurumundan aldığı ödeneklerin kesilmesi.
Kişi uyuşturucu bağımlısıysa, caydırma komitesi bunun suçluyu beladan uzak tutma amacına daha iyi hizmet ettiğini tespit ederse, bir uyuşturucu rehabilitasyon tesisine kabul edilebilir. Komite, hedefi bağımlıları tedaviye girmeye ve tedaviye devam etmeye teşvik etmek olsa da zorunlu tedaviyi zorunlu kılamaz. Komite, gönüllü olarak tedaviye başlama şartına bağlı olarak yaptırımları askıya alabilir. Suçlu, uyuşturucu bağımlısı değilse veya tedaviye veya toplum hizmetine başvurmak istemiyorsa, para cezasına çarptırılabilir.
Gözlemler
Genel nüfus anketlerinin başladığı 2001 yılından önce Portekiz'de uyuşturucu kullanımı ve bağımlılık tedavisi hakkında çok az güvenilir bilgi bulunmaktaydı. O zamana kadar yalnızca Alkol ve Diğer Uyuşturuculara İlişkin Avrupa Okul Anketi Projesi'nin (ESPAD) 11 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bir parçası olarak toplanan gençler arasında yaşam boyu yaygınlığa ilişkin göstergeler ve sağlanan daha az güvenilir veriler vardı.
Portekiz'in uyuşturucu politikası ile Temmuz 2001'den 2007'ye kadar aşağıdaki gelişmeler arasında aşağıdaki istatistiksel göstergeler vardır:
- Artan tedavi alımı (2012 itibarıyla yaklaşık %60 artış.)
- Uyuşturucu kullanıcıları arasında yeni HIV tanılarında %17'lik bir azalma ve uyuşturucuya bağlı HIV enfeksiyonunda genel olarak %90'lık bir düşüş.
- Nisan 2009'da Cato Enstitüsü, Portekiz'de uyuşturucunun "suç olmaktan çıkarılması" hakkında bir Beyaz Kitap yayınladı. Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi'nin 13-16 yaşındakilerin eroin kullanım oranlarına ilişkin verileri, dekriminalizasyonun uyuşturucu kullanım oranları üzerinde olumsuz bir etkisi olmadığını ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve uyuşturucu kullanımına bağlı ölümler gibi uyuşturucuya bağlı patolojilerin önemli ölçüde azaldığını iddia etmek için raporda kullanıldı.
- 2009 yılında uyuşturucu kullanıcıları arasında yeni teşhis edilen HIV vakalarının sayısı milyonda 13.4 olup, milyonda 2.85 olan Avrupa ortalamasının oldukça üzerindedir.
- Uyuşturucuya bağlı ölümlerin sayısı 2001'de 131 iken 2008'de 20'ye düşmüştür. 2012 itibarıyla, Portekiz'in uyuşturucuya bağlı ölüm oranı milyonda 3'e indi ve AB'deki milyonda 17,3'lük ortalamayla karşılaştırıldığında Portekiz, AB'deki en düşük uyuşturucuya bağlı ölüm oranlarından birine sahiptir. Bu azalma daha sonraki yıllarda da devam etmiştir.
- "Tüm yasa dışı uyuşturucuların" rapor edilen yaşam boyu kullanımı %7,8'den %12'ye, yaşam boyu esrar kullanımı %7,6'dan %11,7'ye, kokain kullanımı iki katından fazla artarak %0,9'dan %1,9'a, ecstasy %0,7'den 1,3'e neredeyse iki katına çıktı ve eroin %0.7'den %1.1'e yükseldi Bu oranların dekriminalizasyon sonucu kullanıcıların yalan söyleme gereksinimi kalmadığından dolayı arttığı öne sürülmüştür. Bununla birlikte aynı dönemde, kişisel kullanıma yönelik uyuşturucuların Portekiz'den çok daha önce suç olmaktan çıkarıldığı İspanya ve İtalya'da da eroin ve esrar kullanımı arttı, Batı Avrupa'nın geri kalanında ise esrar ve eroin kullanımı azaldı. Portekiz'de yetişkinler arasında gözlenen uyuşturucu kullanımındaki artış, uyuşturucu yasalarını değiştirmeyen yakın ülkelerde görülenden daha fazla değildi.
- Ergenler (13-15 yaş) ve "sorunlu" kullanıcılar arasında uyuşturucu kullanımı azaldı.
Portekiz'de esrarın yasal durumu
Tüketim ve bulundurma
Portekiz'de esrarın eğlence amaçlı kullanımı yasalarca yasaklanmıştır. Temmuz 2018'de, esrarın Portekiz'de tıbbi kullanımına ve eczanelerde dağıtılmasına izin veren yasa imzalandı. Portekiz, bugüne kadar tüm Birleşmiş Milletler narkotik ve psikotrop sözleşmelerini imzalamıştır. 2001 tarihli suçtan arındırma yasasıyla birlikte, tüketici artık bir suçlu olarak değil hasta olarak görülmektedir. Liberteryen düşünce kuruluşu Cato Enstitüsü'ne göre, Portekizli gençler arasında yasadışı uyuşturucu kullanımı 2001'den sonra azaldı ve ülkedeki eroin bağımlılarının yüzde 45'i tıbbi tedavi istedi. Ancak "Uyuşturucudan Arındırılmış Portekiz Derneği" gibi politikayı eleştirenler, ülkedeki genel uyuşturucu tüketiminin 2001'den bu yana yüzde 4,2 arttığını söylüyor ve suç olmaktan çıkarmanın faydalarının "aşırı abartıldığını" iddia ediyor.
Yetiştirme ve dağıtım
Portekiz'de sıradan insanlar tarafından kenevir ekimi bireysel kullanım için yapıldığında bile yasa dışıdır. Ancak bilinmeyen sayıda evde yetiştirme meraklısı, yargılanmaları durumunda karşılaşabilecekleri yasal cezalar ve potansiyel sosyal damgalama nedeniyle bitkileri yüksek derecede gizlilikle yetiştirmektedir. Komşu İspanya'da, yalnızca kişisel kullanım için küçük ölçekli kenevir bitkisi ekimi, yetkililer tarafından tolere ediliyor ve ülke genelinde ürünlerini fiziksel ve çevrimiçi olarak satan birçok yetiştirme dükkânı var. 2003 yılında "Portekiz uyuşturucu yasası"na yapılan bir başka güncelleme, sertifikalı endüstriyel kenevir tohumu dışında kenevir tohumu bulundurmanın suç sayılmasını getirdi. Ülkede kenevir üretmek ve tüketmek için tohum ve araçların sağlanması da yasa dışıdır.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- EMCDDA: Drug treatment overview: Portugal 16 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Drug Decriminalization in Portugal: Lessons for Creating Fair and Successful Drug Policies 5 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- PGDL:Law 30/2000 26 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Portekizce)