Bir merhem vücut yüzeyini yatıştırmak için kullanılan tıbbi bir ilaçdır. Yayğın olarak tüp ambalajlarda saklanılır. Uygulama yolu cilde, yaralara ve mukozalaradır. İçinde baz ve eşit şekilde dağıtılmış tıbbi maddelerden oluşan yumuşak dozaj formu vardır. Dağılmış sistemlerin tipine göre, merhemler homojen (alaşımlar, çözeltiler), süspansiyon, emülsiyon olabilirler. Tutarlı özelliklere bağlı olarak gerçek merhem, jel, liniment, macun türünde olur.
Merhemlerin hazırlanmasında tıbbi kullanım için onaylanmış içerikler kullanılır. Lipofil merhemler hidrokarbon (vazelin, hidrokarbon alaşımları), yağ (doğal, hidrojene yağlar, hayvansal yağlar, bitkisel yağlar ve yağ benzeri maddeler içeren alaşımlar), silikon ve başka maddeler içermekdedir.
Hidrofil merhemler yüksek moleküler ağırlıklı karbonhidrat ve protein jelleri (selüloz eterleri, nişasta, jelatin, agar), inorganik maddeler (bentonit), sentetik yüksek moleküler bileşiklerden (PEO, PVP, poliakrilamid) oluşur. Hidrofil-lipofil merhemler emülgatörlü lipofilik bazlar (lanolin veya diğer emülgatörlerle vazelin alaşımı), yağ asitlerinin sodyum, potasyum, trietanolamin tuzları, tween-80 maddelerinden oluşur.
Tıbbi kullanım için onaylanmış koruyucular, yüzey aktif maddeler, aromalar ve diğer yardımcı maddeler merhemlere ilave edilebilir. Merhemler, özel farmakope makalesinde belirtilen şekilde yapılır.
