Mekanik ventilasyon, (yardımlı ventilasyon, aralıklı zorunlu ventilasyon (IMV)) spontan solunumu desteklemek veya değiştirmek için mekanik araçların kullanıldığı suni ventilasyon (akciğer havalandırması) için kullanılan tıbbi terimdir. Bu olay ventilatör adlı makine ile gerçekleştirilir veya anestezi uzmanı, hemşire veya diğer bir sağlık görevlisi tarafından bir torba valf maske cihazını (ambu) sıkıştırma ve pompalama suretiyle de yapılabilir.
Mekanik ventilasyon yapılırken endotrakeal tüp veya trakeostomi tüpü gibi bir alet aracılığı ile gerçekleştirliyorsa "invaziv" olarak adlandırılır. Bilinçli ve tıbbi açıdan uygun hastalarda ise non-invaziv ventilasyon için yüz veya nazal maskeler kullanılır.
İki ana mekanik ventilasyon türü vardır; havanın (veya başka bir gaz karışımının) hava yollarından akciğerlere gönderildiği pozitif basınçlı ventilasyon ve havanın genellikle, göğsün hareketini uyararak akciğerlere çekildiği negatif basınçlı ventilasyon. Bu iki ana tipin dışında, birçok özel mekanik ventilasyon modu da vardır ve teknoloji geliştikçe bunların isimlendirmeleri revize edilmektedir.
Kullanım alanları
- Akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS) ve travma dahil olmak üzere akut akciğer hasarı,
- Zehirlenme vakaları da dahil olmak üzere solunum durması olarak bilinen apne durumu,
- Entübasyon gerektiren akut şiddetli astım,
- Akut veya kronik solunumsal asidoz, en yaygın olarak kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ve obezite ile ilgili hipoventilasyon sendromu,
- Kısmi karbondioksit (pCO2) basıncı ile gelişen akut solunumsal asidoz ((pCO2) > 50 mmHg and pH < 7.25), bu durum Guillain-Barré sendromu, myastenia gravis, motor nöron hastalığı, omurilik yaralanması veya anestezik ve kas gevşeticilerin etkisi nedeniyle oluşan diyafram felcine bağlı olabilir
- Önemli takipne, retraksiyonlar ve solunum sıkıntısının diğer fiziksel belirtilerinin gözlendiği solunum zorluğu,
- Hipoksemi durumları,
- Sepsis, şok, konjestif kalp yetmezliği ile oluşan hipotansiyon,
- Müsküler distrofi ve amyotrofik lateral skleroz (ALS) gibi nörolojik hastalıklar
- Solunum problemi olan yenidoğan bebeklerde mekanik ventilasyon ihtyiacı oluşması.
