Hastalık ya da sayrılık, beden veya zihinde meydana gelen, rahatsızlık, dert ve görev bozukluğuna yol açan belirli bir anormal duruma verilen isimdir. Kimileyin terim yaralanma, sakatlık, sendrom, semptom ve normal yapı ve fonksiyonun anormal çeşitlerini kapsayacak biçimde, geniş bir anlamda kullanılır. Ancak farklı bağlamlarda bu kavramlar farklı kategorilere girerler ve hastalık kavramı bunların yerine kullanılamaz.
TDK tanımına göre "hastalık"; "Organizmada birtakım değişikliklerin ortaya çıkmasıyla sağlığın bozulması durumu, rahatsızlık, çor, dert, sayrılık, illet, maraz, maraza, esenlik karşıtı"dır.[1]
Sayrılıkları inceleyen bilim dalı patolojidir. Hastalıklar 2 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ın sistematik sınıflandırmasını konu edinen bilim dalı ise nozolojidir. İnsan sayrılıkları ve bunların tedavisiyle ilgilenen daha geniş bir alanı kapsayan bilim dalı ise tıptır. Birçok benzer (hatta kimi aynı) durum ve süreçler hayvanları da etkilemektedir; hayvanları etkileyen sayrılıkları inceleyen bilim dalı veteriner tıptır. Hayvanlar ve insanlar dışında, her organizma gibi, bitkiler de çeşitli süreç ve durumlardan etkilenip zarar görebilirler; enfeksiyon, besin yetersizliği veya zararlı mutasyonlar gibi. Bitkileri etkileyen sayrılıkları inceleyen bilim dalı bitki patolojisidir.
Hastalığın İletimi - Bulaşıcılığı ve Epidemiyoloji
Kimi sayrılıklar, bulaşıcıdır ve çeşitli mekanizmalar sayesinde iletilebilir, - bulaşabilirler; örneğin grip, öksürüklerden çıkan küçük damlacıklar, böcek veya diğer vektörlerin ısırıkları veya sayrılığı taşıyan kirli su veya yiyecekler gibi.
Diğer hastalık, kanser ve kalp sayrılığı gibi, mikroorganizmaların herhangi bir rolü olsa dahi bir enfeksiyon nedeniyle oluşmadıklarından, bulaşıcı değillerdir.
Epidemiyoloji
Epidemiyoloji, hastalıkların yayılışını ve salgın hastalıkları inceleyen, hastalıkların yayılmasını etkileyen çeşitli faktörleri saptayan tıp dalıdır. Ayrıca, epidemiyologlar sayrılıkların yayılmasını kontrol altına alacak ve önleyecek metotlar geliştirmeye çalışırlar. Epidemiyolojik çalışmalar sonucu sayrılıklar yayılımlarına göre endemik, epidemik veya pandemik olarak tanımlanabilir.
Endemik, bir nüfus içinde her zaman var olan bir sayrılığı tanımlar. Epidemik hızla, aniden ve beklenmedik bir şekilde yayılan ve birçok insanı etkileyen bir sayrılık olarak tanımlanabilir. Ancak terim, daha önceden tahmin edilebilecek artışları kapsamaz; örneğin kışları grip vakalarının artışı epidemik olarak tanımlanmaz. Pandemik ise çok büyük alanlarda, bir kıta veya tüm dünya gibi, büyük sayıda insanı etkileyen hastalıkları tanımlar. Kızamık, verem, suçiçeği, tetanos, sıtma, tifo, tifüs bunlardan kimileridir.
Terimin Farklı Kullanımları
Biyolojide, hastalık sözü bir organizmanın işleyişine, görevine zarar veren her türlü anormal durumu tanımlamak için kullanılır.
Bugün hastalık sözü mecazi olarak, herhangi bir şeyin düzensiz, işlevsiz veya sıkıntılı durumlarını belirtmek için kullanılır; "toplumun hastalığı" gibi. Ayrıca, Türkçede yine mecazi şekilde, hastalık sözü "aşırı düşkünlük ve tutku" anlamında da kullanılır; "Temizlik hastalığı." gibi. [2]
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Health Topics, MedlinePlus4 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Sağlık Konuları, birçok hastalığın tanımı ve güncel araştırma makalelerine erişim (İngilizce)
- Hastalıklar
- Center for Disease Control Health Topics A-Z4 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Birçok yaygın hastalığa dair bilgi (İngilizce)
- Nadir Hastalıklar 17 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
