Hıçkırık, göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran diyafram kasının birden kasılması sonucunda ses telleri arasındaki açıklığın istem dışı kapanması ile gerçekleşen ani soluk alımı ve bu sırada bir sesin dışarı çıkmasıdır. Frenik sinirin uyarılması ile geliştiği bilinmektedir.
Hıçkırık; solunum kasları ve özellikle diyaframdan ortaya çıkar. Tıp dilinde "singultus" denir. Nedenleri çeşitlidir. Basit hıçkırıklar; çoğunlukla mide gazı, sıcak ve baharatlı yemekler ya da sinir bozukluğundan kaynaklanır. Ayrıca; bazı kalp, karaciğer, bağırsak ve pankreas hastalıkları, zatülcenp veya zatürrede de görülebilir. 2 saatten fazla süren hıçkırıklarda, doktora başvurmak gerekir.
Hıçkırık, sık görülen ve kendiliğinden sonlanan bir rahatsızlıktır. Nadiren 2 günden fazla bazen de 1 aydan fazla (inatçı hıçkırık) sürebilir. İnatçı hıçkırık erişkin erkeklerde kadınlara göre daha sıktır.
Kadınlarda hıçkırığın sebebinin yüzde 93'ü psikolojik kökenli iken bu oran erkeklerde yüzde 7 kadardır. Özellikle 2 günden fazla süren sürekli ve 1 aydan fazla süren inatçı hıçkırık altta yatan enfeksiyondan kansere kadar uzanan bir dizi hastalığın ilk belirtisi olabilir. Ayrıca bazen bir hıçkırık atağı bir kalp krizinin tek belirtisi de olabilir. Kısa süreli hıçkırık atakları genellikle yemek, gastrik distansiyon (midenin gazla şişmesi), alkol ve stres ile daha sık ilişkilidir. İnatçı hıçkırığa sebep olacak 100'den fazla sebep bildirilmiştir.
Sebepleri
- Psikolojik nedenler: Heyecanlanmak, korkmak, düşünme süresi ayarlamak, stres yaşamak
- Toksik ve metabolik sebepler: Alkol, ilaçlar, diyabet, üremi
- Ameliyat sonrası sebepler: Genel anestezi
- Santral sinir sistemi (beyin)'ne bağlı sebepler: Tümörler, travma, menenjit, damarsal sebepler.
- Diyaframın uyarılması: Mide distansiyonu (şişmesi), mide fıtığı, karaciğer büyümesi, dalak büyümesi
Ayrıca; çeşitli ilaçlar (steroidler, benzodiazepinler), glokom (göz tansiyonu), kulakta yabancı cisim, kıl, farenjit, guatr, zatürre, perikardit (kalp zarı iltihabı), kalp krizi, astım, tümörler gibi pek çok etken vagal siniri uyararak hıçkırık sebebi olabilir.
