Prostat (Yunanca: προστάτης prostatis; "koruyucu", "muhafız"), üriner sistemin son kısmına yakın bölümde mesane ve üretra (dış idrar kanalı) arasına yerleşmiş kestane şekli ve büyüklüğünde bir organdır. Yapı olarak üretral kret, seminal kolikulus, boşalma kanalı, prostatik sinüs, prostatik kanallar, prostatik utrikülden oluşur.
Kadınlarda bulunan Skene bezi, erkeklerde bulunan prostatın eşdeğeridir.
Fonksiyonu
Vücudun normal işleyişinde iki göreve sahiptir: ana fonksiyonu boşaltım sisteminde boşaltım esnasında idrar torbasından idrarı taşımak ve ejakülasyon esnasında spermin iletimini sağlamaktır. Ayrıca meni sıvısının içeriğinde bulunan, spermleri besleyen ve onları kadın üreme sistemi içerisine ilerlerken koruyan özel bir proteini salgılar.
Hastalıklar
Prostat bezinin üç sık görülen hastalığı, iyi huylu büyüme (BPH), prostat enfeksiyonları (prostatit) ve prostat kanseridir.
İyi huylu büyüme (BPH)
İyi huylu prostat büyümesi (BPH=Benign Prostat Hiperplazisi) olup, genellikle rastlanan türdür. Bu büyüme, 40’lı yaşların sonlarından itibaren başlayıp, değişen hızda devam eder. İyi huylu prostat büyümesi (BPH) yaşlanma ile birlikte görülse de kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir.
Prostat bezi büyümesi, idrar yolu ve mesane çıkışında daralma yaratarak idrar akışını engelleyerek mesanenin hem idrar depolama hem de idrar boşaltma işlevini bozabilir.
Sık görülmekle birlikte her erkekte aynı düzeyde sorun oluşturmayabilir. Bazılarında tedavi gerektirmeyebilir. Rahatsız edici belirtilere neden olursa, idrar yapma fonksiyonunu bozarak böbreklere zarar verir hale gelirse tedavi edilmesi gerekir.
Prostat enfeksiyonları (prostatit)
Prostat iltihabı olarak da isimlendirilir. Prostatın akut bakteriyel enfeksiyonundan, prostatın ağrılı olduğu kronik ağrı sendromlarına dek uzanan geniş bir hastalık yelpazesini tanımlanır ve akut ve kronik prostatit olmak üzere iki başlık altında incelenebilir.
Akut bakteriyel prostatit
Bakterilerin sebep olduğu prostat bezinin enfeksiyonu, ateşli iltihabıdır. Gençlerde genellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklardan sonra, orta ve ileri yaşlarda ise prostat büyümesine bağlı gelişir. İdrar yaparken yanma ve zorlanma, sık idrara çıkma, ani sıkışma hissi, titreme, yüksek ateş ve halsizlik gibi belirtileri vardır.
Kronik prostatit
Ateş görülmez. Kasıklarda ve/veya yumurtalıklarda ağrı, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, ani sıkışma hissi, bel ağrısı gibi belirtiler görülebilir. Cinsel boşalma esnasında peniste, yumurtalıklarda veya apış arasında ağrı ve rahatsızlık hissi görülebilir. Genellikle 20-30 lu yaşlar arasında veya 40’ lı yaşların sonuna doğru görülür. Tedavi süresi 4- 8 haftaya kadar uzayabilir. Haftada 2-3 kez cinsel boşalma, sıcak su oturma banyoları, kabızlıktan ve soğuktan kaçınma gibi tedbirlerin hastalık üzerinde iyileştirici etkisi bilinmektedir. Hastalık tekrarlayabilir ancak başka hastalığa dönüşme riski bulunmamaktadır.
Prostat kanseri
Tedaviler
Bitkisel ilaçlar
Kabak çekirdeği, Güney Afrika yıldız otu, cüce palmiye (saw palmetto) bitkisi, ısırgan otu, Afrika ağacı kabuğu, soya fasulyesi, Afrika kuş üzümü, çavdar poleni önerilse de ne kadar etkin oldukları belli değildir. Doktor tavsiyesi almak gerekmektedir.
Alfa-blokerler
Alfa-blokerler, prostatın düz kaslarını gevşeterek belirtileri ve idrar akışını iyileştiren bir grup ilaçtır. BPH’si olan erkeklere en sık önerilen ilaç grubu olup, Alfuzosin, Doxazosin, Tamsulosin, Terazosin, Silodosin bu gruptaki ilaçlardandır.
Cerrahi yöntemler
Transüretral prostat insizyonu (TUIP), Açık prostatektomi, Lazer tedavisi, Prostat stentleri, Transüretral iğne ablasyonu (TUNA), Transüretral mikrodalga tedavisi (TUMT)
Ek Resimler
![İdrar kesesi[6]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Illu_bladder.jpg/120px-Illu_bladder.jpg)
İdrar kesesi
Penisin yapısı
Prostatın lopları
Prostatın bölgeleri
Prostat
Prostatın mikroskop görüntüsü. Bu fotoğraf prostatın mikroskopik salgı bezlerini gösterir.
Erkek anatomisi
Üroogenital sistem damarları içten görünümü.
Prostatın lenfleri.
Mesane, Vesicula seminalis, prostat.
Vesicula seminales ve ductus deferensin ampulla kısmı, önden görünüm.
İdrar kesesinin dikey kesiti, penis ve idrar yolu.
![İdrar kesesi[6]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Illu_bladder.jpg/120px-Illu_bladder.jpg)
The text of this article was originally taken from NIH Publication No. 02-4806, a public domain resource [1].
