| Sinek mantarı | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||
|
Sinek mantarı (Amanita muscaria), Gelin mantarı olarak da bilinen, Amanitaceae familyasından zehirli ve halüsinojen bir mantar türüdür. İbotenik asit, müsimol gibi zehirli bileşikler içerir ve Pantherina sendromu zehirlenmesine yol açar. Yarattığı delilik krizleri 4-6 saat sürer. Bu mantardan etkilenenlerde; ruh halinin değişmesi, (keyifli veya kaygılı durum), nedensiz gülme, hayal görme, konuşma güçlüğü, kas spazmları, görme ve işitme bozukluğu, yorgunluk gibi belirtiler görülür. Bu mantardan zehirlenmelerde ölüm olayı nadirdir, özellikle küçük çocuklarda tehlikeli olabilmektedir.
Parlak kırmızı ve turuncu renklerde olabilir. Diğer amanita türleri gibi beyaz renkli, yumurta şeklinde bir kapsülden çıkar, genelde üzerindeki zar'ın kalıntılarından kaynaklanan beyaz noktalar taşır.
Avrupa'da sinek mantarının şans getirdiğine inanılır. Orta Çağ'da üzerine konan sinekleri sersemletip boğduğu için bu mantarın suyu sineklerden korunmak için kullanılmıştır. Etimolojik açıdan incelendiği zaman Yunancada amanitai "detaysız mantar", musc ise sinek anlamına gelir. Bu mantar her zaman insanların ilgisini çekmiş, süslemelerde, çocuk kitaplarında kırmızı renkli beyaz benekli sevimli bir mantar olarak resmedilmiştir. Sibirya'da şamanlar tarafından çeşitli amaçlarla kullanıldıkları, Vikinglerin de bir yeri işgal etmeden önce cesaret vermesi için bu mantarı yedikleri bilinmektedir. Şamanlar ayinlerini düzenlemeden önce bu mantarlardan yerler ve uykuya yatarlar. Mantarın getirdiği uyku hali ve halüsinojenik etkilerle gördükleri rüyaları anlatarak kehanette bulunurlar.Ayrıca ünlü oyun Mario'nun mantarının bu mantar türünden esinlendiği bilinmektedir.
Alt Türler
- Amanita muscaria var. alba beyazdır ve Kuzey Amerika'ya hastır.
- Amanita muscaria var. americana sarı ve sarı-turuncu arası renktedir.
- Amanita muscaria var. formosa Avrupa'ya hastır, rengi sarı ve turuncudur.
- Amanita muscaria var. guessowii Kuzey Amerika'nın kuzey bölümünde bulunur, şapkasının ortası kırmızımsı turuncu kenarları sarıdır.
- Amanita muscaria var. persicina Pembe ve kavuniçi renktedir.
- Amanita muscaria var. regalis Koyu kahverengidir. Artık farklı bir tür olarak değerlendirilmektedir (Amanita regalis).
Ayrıca bakınız
 |
Wikimedia Commons'ta Sinek mantarı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
