Norilsk petrol sızıntısı

Norilsk dizel sızıntısı
Koordinatlar	69°19′40″K 87°57′52″D / 69.32778°K 87.96444°D / 69.32778; 87.96444

Norilsk dizel sızıntısı, 29 Mayıs 2020'de Norilsk, Krasnoyarsk Krayı yakınlarında başlayan, Nornickel'e ait 3 numaralı termal enerji santralinin yakıt depolama tankında meydana gelen hasar sonucunda 42.000 metreküp (35.000 ton) mazotun yerel nehirlere sızmasına yol açmış endüstriyel felaket. Felaket nedeniyle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Haziran ayı başında olağanüstü hal ilan etti. Kaza, modern Rus tarihinin ikinci büyük petrol sızıntısı olarak tanımlanmıştır.

Neden

Dizel, Norilsk-Taimyr Enerji Şirketi'ne (NTEK) ait kömür yakıtlı kombine ısı ve enerji santrali için yedek yakıt olarak kullanılmaktadır. Yakıt deposu 5. tank, ülseratif korozyon oluşumundan kaynaklanan tank tabanındaki delikler dolayısıyla hasar gördü. 2014 yılında Rus doğal kaynak düzenleme kurumu Rostekhnadzor, şirketten 2015 yılına kadar tank duvarlarının ve çatılarının dış yüzeyini pastan arındırmasını ve korozyon önleyiciyle kaplayarak restore etmesini, Ekim 2016'ya kadar ise tank diplerinin muayenesini istedi. Rus Hükûmeti'nden gelen bu taleplere rağmen, Norilsk-Taimyr Enerji Şirketi, 5. tankın çökmesini önlemek için gerekli adımları atmadı.

Nornickel, üzerine inşa edilen permafrost yumuşamaya başladığından 5. tankın hasar gördüğünü iddia etti. Şirket, "30 yılı aşkın süredir sorunsuz hizmet veren desteklerin ani çökmesi nedeniyle, dizel yakıt depolama tankı hasar gördü ve yakıt sızıntısına yol açtı." açıklamasında bulundu.

Yayılma ve temizleme

Toprağa ve yerel nehirlere sızmış 42.000 metreküp (35.000 ton) mazotun, etrafındaki 36 hektarlık alanı ve Ambarnaya Nehri'nin bir kolu olan Daldykan Nehri'ni etkilediği ve 700 kilometrekarelik bir alanı da kontamine ettiği düşünülmektedir. Yolların olmaması ve nehirlerin tekne ve mavnalar için çok sığ olması nedeniyle temizlik çabalarının zor olması beklenmektedir. Acil yardım faaliyetlerinin 20 milyar ruble (292 milyon ABD doları), beş ila on yıl sürecek toplam temizlik maliyetinin ise 200 milyar ruble (3,1 milyar ABD doları) olacağı tahmin edilmektedir. Masrafları Norilsk Nickel ödeyecektir.

4 Haziran 2020'de Rus devlet televizyonu, sızıntının Ambarnaya nehri üzerinde bir dizi özel olarak inşa edilmiş yüzen bariyer yardımıyla kontrol altına alındığını bildirdi. Bununla birlikte, sürüklenen buz parçaları bariyerleri yıkmış, ve sızıntı Pyasino Gölü'ne ulaşarak Arktik Okyanusu'na akan Pyasina Nehri'ni tehdit etmeye başlamıştır.

Sonrası

Putin, 3 Haziran 2020'de yakıt sızıntısı hakkında bir toplantıya başkanlık ediyor.

Rusya Soruşturma Komitesi, sızıntıyla ilgili bir cezai soruşturma başlattı.

Enerji santralinin kazan-türbin kısmı yöneticisi, çevre düzenlemelerini ihmal ve ihlal etmekle suçlanarak yargılama öncesi gözaltına alındı. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı başkanı Yevgeny Zinichev, santralin durumu kendi başlarına kontrol etmeye çalışırken iki gün boyunca olayı bildirmediğini belirtti. Başkan Vladimir Putin, sızıntıyı takiben bölgesel bir olağanüstü hâl ilan etti ve yerel yetkilileri felakete yavaş yanıt verdikleri için eleştirdi. Putin ayrıca Nornickel'in başkanı ve büyük hissedarı Vladimir Potanin'i tesisteki yakıt tanklarının güvenliğini düzgün bir şekilde sürdürmediği için eleştirdi. Putin yetkililere gelecekte benzer kazaları önlemek için Rus yasalarını değiştirmelerini emretti. Afet yönetimine adanmış 3 Haziran 2020 toplantısında Putin, NTEK başkanı Sergei Lipin'e "Devlet kurumları bu olaydan neden iki gün sonra bilgi aldı? Acil durumları sosyal medyadan mı öğreneceğiz?" dedi.

Norilsk sızıntısı sonrasında Rusya Başsavcılığı, Kuzey Rusya'daki donmuş toprak üzerine inşa edilmiş tüm tehlikeli tesislerde güvenlik kontrolü kararı aldı.

Greenpeace Rusya, Norilsk sızıntısının potansiyel çevresel etkilerini 1989 Exxon Valdez petrol sızıntısıyla kıyasladı.

Dış bağlantılar

• Wikimedia Commons'ta Norilsk petrol sızıntısı ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.