Naftalan yağı
Naftalan yağı, nörolojik, jinekolojik, ürolojik ve cilt hastalıklarının yanı sıra karaciğer hastalıkları, eklemler ve kas-iskelet sisteminin eklem dışı yumuşak dokularının tedavisi için kullanılan ilaçlardan biridir. Adını bulunduğu yer olan Azerbaycan'ın Naftalan kentinden almıştır. Alternatif tıptaki kullanımları ile bilinir.
Azerbaycan'da bu Naftalan yağı kullananlar genellikle banyolarda oturur ve kendilerini boyunlarına kadar yağla kaplarlar. Naftalan şehrinde çok sayıda Naftalan yağı kaplıcası bulunmaktadır.
Tarihi
Naftalan yağı kelime öbeği ilk kez Azerbaycanlı şair ve düşünür Nizami Ganjavi'nin (1141-1201) eserlerinde geçmektedir.
1887'de Yeqer soyadında bir Alman mühendis Almanya'da Naftalan merhemi üretmeye başladı. Bu merhem dünyanın birçok ülkesine ihraç edildi. Rus-Japon Savaşı sırasında, Japon askerleri çantalarında küçük kaplarda Naftalan merhemi taşırlardı. Kavanozların üzerinde kısa ama çok cesaret verici bir yazı vardı: "Bu merhem kimde varsa, hiçbir yaradan korkmasın."
20. yüzyılın başındaki petrol patlamasından sonra Bakü naftalanı daha yüksek hacimlerde çıkarılmaya ve Almanya'ya ihraç edilmeye başlandı. 1917 Rus Devrimi'nin ardından sınırlar kapatıldıktan sonra batıda unutulmaya yüz tutmuştur. Azerbaycan Tıp Üniversitesi 1933'te küçük bir sağlık tesisi açtığında, Sovyetler Birliği'nde hala biraz ilgi gördü.
Tarihi Rivayet
Eski bir efsaneye göre, Medea adında bir cadı, antik Yunan destanının kahramanı Yason'a garip bir merhem verdi. Bu merhem onu ateşten ve yanığından korur ve vücuduna yanmazlık özelliği verir. Antik çağda Asya'nın farklı köşelerinden ve uzak Hindistan'dan Azərbaycan'a çeşitli hastalıklardan kurtulmak için gelen binlerce insan Naftalan yağını ana vatanlarına götürür ve tedavi görürlerdi. Yağ şişeleriyle dolu deve kervanları Azerbaycan'dan doğu ülkelerine gönderilirdi.
Naftalan merhemi
Naftalan merhemi (yunanca: náphtha — neft), Naftalan yağı ile (70 %) parafin (18 %) ve petrolatyum (12 %). Ana aktif bileşen Naftalan yağıdır. Cilde uygulandığında merhem yumuşatıcı, dezenfektan ve ağrı kesici etkiye sahiptir. Deri, kas ve sinir hastalıklarında kullanılır.