Malthusçuluk, 1766-1834 yılları arasında yaşayan İngiliz ekonomisti Thomas Malthus tarafından ortaya atılan ekonomik doktrin.
Hakkında
Thomas Robert Malthus, nüfusun halkın kullandığı geçim araçlarından daha hızlı geliştiğini ve kapitalizm koşullarında işçi sınıfının yoksulluğunun, işçilerin kapitalist sömürüsü nedeniyle değil, nüfusun hızlı gelişmesi sebebiyle meydana geldiğini iddia etmiştir.
Eleştiriler
Kimi marksist yorumculara göre malthusçuluk, kapitalizmi suçsuz çıkarmak ve herhangi bir sosyal sistemde, işçi sınıfı için yoksulluğunun kaçınılmazlığını ispat etmek için burjuva ideologlarının yanında bir çabadır. Aynı zamanda bu kişilere göre bu doktrinin amacı, kötü koşuların nedenlerini gizlemek ve kitleleri kapitalist sisteme karşı mücadeleden saptırmaktı.
Marx, Malthus'un bu teorisini kıyasıya eleştirdi ve bu teoriye karşı yığınların yoksulluğunun kapitalizmin ürünü olduğunu ve buna işçilerin ödenmeyen emeklerine kapitalistler tarafından el koyulmasının sebep olduğunu söyledi. Aynı zamanda kapitalizmin yıkılmasının ve sosyalizme geçişin işçi sınıfının sefaletine bir son vereceğini belirtti. Ayrıca Marx, Thomas Malthus'un aksine, nüfusun gelişmesine dair kapsamlı hiçbir kanunun aslında var olmadığını ve her sosyo-ekonomik düzeninin kendine özgü nüfus gelişmesi kanununun olduğunu belirtmiştir.
Marksist düşünür ve SSCB'nin kurucusu Vladimir Lenin de, 1913 yılında kaleme aldığı İşçi Sınıfı ve Yeni-Maltusçuluk adlı makalesinde Marx'a benzer olarak, bu akımın son derece gerici nitelikte olduğundan bahsederek, işçi sınıfının bu zararlı akımlardan arındırılması gerektiğini ve özellikle gebeliği önleme vb. konularda tıbbi yayınların dağıtılmasına karşı bütün yasaların kayıtsız şartsız kaldırılmasını talep edilmesini dile getirmiştir.
Neo-Malthusçuluk
1870'lerde bu görüş yeniden ortaya çıkmıştır. Neo-Malthusçuluk olarak isimlendirilen bu doktrine göre, toprağın azalan verimliliği gibi "mutlak fazla nüfus" teorileriyle emekçi halk yoksullaşmaktadır.
Neo-Malthusçuluk, doğum kontrolünü, savaşları ve salgın hastalıkları kapitalizmi destekleme ve yığınların sefaletini yatıştırma araçları olarak kabul eder. Temsilcilerinin çoğu, ırk ayrımını savunurlar.
