Münchausen sendromu, kişinin çevresinden ve sağlık görevlilerinden ilgi görebilmek için kendini sürekli hasta etmesi veya bunun için uğraşması durumudur.
Psikolojik bir rahatsızlık olan Münchausen sendromu adını, Alman yazar Rudolf Erich Raspe'nin 1785 yılında yayınladığı Baron Münchausen'in Rusya'daki Muhteşem Seyahatleri ve Mücadelelerinin anlatıldığı kitabında yarattığı kurgusal bir Alman asilzadesi olan Baron Münchausen'den almıştır. Katıldığı 1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı'nda yaşadıklarını çevresine abartılı bir şekilde anlatan Münchausen, kendini yaşananların merkezine koyan tavrıyla kısa sürede tüm hikâyelerinin yayılmasını sağladı. Bir süre sonra yalan olduğu anlaşılan bu hikâyeler, Karl von Münchausen'i daha da ünlü yaptı ve kendi adıyla anılacak bir sendromun literatüre girmesine yol açtı.
Sendromun isim babası Richard Alan John Asher'dir. Asher, 1951 yılında hastane hastane dolaşıp gereksiz yere tedavi almak isteyen bir grubu tanımlamak için bu ismi kullanmıştır.
Münchausen by proxy
Kişinin çoğu zaman kendisine zarar vermesine neden olabilecek Münchausen sendromunun başkalarını, özellikle çocukları, ilgilendiren daha tehlikeli bir boyutu vardır. Münchausen by proxy sendromu olarak anılan bu durumda, Münchausen sendromundan farklı olarak, kişilerin kendine yönelik bir ilgi çabası değil, otoritesi altındaki kişilere dikkat çekme uğraşı vardır. Özellikle çocuklarının sürekli hasta olduğuna inanan ve bunun için doktor doktor dolaşan ebeveynler için kullanılan bir kişilik bozukluğudur. Bazen ebeveynlerin çocukları öldürmesiyle de sonuçlanabilir.
Bu sendrom, "tıbba meydan okuma" olarak da değerlendirilebilir.
