Kendine zarar veren kişilik bozukluğu

Kendine zarar veren kişilik bozukluğu (mazoşist kişilik bozukluğu olarak da bilinir) önerilen bir kişilik bozukluğuydu. Diğer kişilik bozukluğu için bir tanımlayıcı olarak 1980'de DSM-III'te bahsedilmiştir.Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı'nın (DSM-III-R) 1987'deki gözden geçirilmiş üçüncü baskısının bir ekinde tartışılmış, ancak hiçbir zaman resmi olarak el kitabına kabul edilmemiştir. Diğer kişilik bozukluklarıyla (borderline, çekingen ve bağımlı) önemli ölçüde örtüşmesi nedeniyle bu ayrım klinik olarak değerli görülmemiştir.DSM-IV'ten tamamen çıkarılmıştır. DSM-5'ten bu yana, diğer belirtilmiş kişilik bozukluğu ve belirtilmemiş kişilik bozukluğu tanıları çoğunlukla kullanımının yerini almıştır.

Teşhis

Daha fazla inceleme için DSM III-R'de önerilen tanım

Kendine zarar veren kişilik bozukluğu:

A) Erken yetişkinlik döneminde başlayan ve çeşitli bağlamlarda ortaya çıkan yaygın bir kendini yenilgiye uğratma davranışı örüntüsü. Aşağıdakilerden en az beşinin gösterdiği gibi, kişi genellikle zevkli deneyimlerden kaçınabilir veya bunları baltalayabilir, acı çekeceği durumlara veya ilişkilere çekilebilir ve başkalarının kendisine yardım etmesini engelleyebilir:

1. Daha iyi seçenekler açıkça mevcut olsa bile hayal kırıklığı, başarısızlık veya kötü muameleye yol açan kişi ve durumları seçer
2. Başkalarının kendilerine yardım etme girişimlerini reddeder veya etkisiz hale getirir
3. Olumlu kişisel olayların (örn. yeni bir başarı) ardından depresyon, suçluluk duygusu veya acı veren bir davranışla (örn. bir kaza) karşılık verir
4. Başkalarının öfkeli veya reddedici tepkilerini kışkırtır ve sonra incinmiş, yenilmiş veya aşağılanmış hisseder (örneğin, toplum içinde eşiyle dalga geçer, öfkeli bir karşılık alır, sonra kendini yıkılmış hisseder)
5. Zevk alma fırsatlarını reddeder veya zevk aldığını kabul etmekte isteksizdir (yeterli sosyal becerilere ve zevk alma kapasitesine sahip olmasına rağmen)
6. Kişisel hedefleri için hayati önem taşıyan görevleri, bunu yapabilecek beceriye sahip olduğunu göstermesine rağmen yerine getiremez (örneğin, diğer öğrencilerin ödevlerini yapmalarına yardımcı olur, ancak kendi ödevlerini yapamaz)
7. Kendilerine sürekli olarak iyi davranan insanlara karşı ilgisizdir veya onları reddeder
8. Fedakarlığın hedeflenen alıcıları tarafından talep edilmeyen aşırı özveride bulunur
9. Kişi genellikle zevkli deneyimlerden kaçınabilir veya bu deneyimleri baltalayabilir [...]

[ve] zevk alma fırsatlarını reddeder veya zevk aldığını kabul etmekte isteksizdir

B) A'daki davranışlar sadece fiziksel, cinsel veya psikolojik istismara tepki olarak veya bu istismarın beklentisiyle ortaya çıkmaz.

C) A'daki davranışlar sadece kişi depresyondayken ortaya çıkmaz.

DSM-IV'ten çıkarılma

Tarihsel olarak mazoşizm, kadınsı itaatkarlıkla ilişkilendirilmiştir. Bu bozukluk, çoğunlukla erkeklerin neden olduğu düşünülen aile içi şiddetle ilişkilendirildiğinde politik olarak tartışmalı hale gelmiştir. Ancak bir dizi çalışma bu bozukluğun yaygın olduğunu göstermektedir. 1994'te DSM-IV'ten çıkarılmasına rağmen, insan davranışının pek çok yönünü açıklayan bir yapı olarak klinisyenler arasında yaygın bir şekilde kullanılmaya devam etmektedir.

"Sosyal, mesleki veya diğer önemli işlevsellik alanlarında klinik olarak anlamlı sıkıntıya veya bozulmaya neden olan" cinsel mazoşizm hâlâ DSM-IV'te yer almaktadır.

Millon'un alt tipleri

Theodore Millon dört mazoşist alt tipi önermiştir. Herhangi bir bireysel mazoşist aşağıdaki alt tiplerden hiçbirine, birine veya daha fazlasına uyabilir:

Ayrıca bakınız

• Sadist kişilik bozukluğu
• Öğrenilmiş çaresizlik

Notlar

Dış bağlantılar

• The Riddle of Masochism 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)