Karanlık Bulutsu, soğurma bulutsuları olarak da anılan bu yıldızlararası bulutlar, koyu renkli gaz ve toz topluluklarıdır ve sıklıkla içlerinde oluşmakta olan yıldızları barındırmaktadırlar. Karanlık bulutsular, parlak bir bulutsunun bir kısmını örttüklerinde (örneğin Atbaşı Bulutsusu) veya arka plandaki yıldızları örttüklerinde (örneğin Kömür Çuvalı Bulutsusu) görülebilirler.
Işığın körlenmesi, büyük moleküler bulutların çok soğuk ve çok yoğun parçalarında yıldızlararası toza sebep olur. Kümeler ve karanlık bulutsuların büyük bileşimleri, dev moleküler bulutlarla ilişkilidir. Soyutlanmış küçük karanlık bulutsular, Bart damlacıkları olarak bilinir.
Karanlık Bulutsu Bölgeleri
Aşağıda, 2000 ışıkyılı içerisindeki birçok karanlık bulutsu bölgesinin, gökada düzlemi üzerinde gösterildiği bir tablo ve tıklanabilir harita bulunmaktadır. Harita, Dutra ve Bica'nın listelediği 742 karanlık bulutsunun konumlarını göstermektedir. Ayrıca, birkaç parlak bulutsu da haritada işaretlenmiştir. Bu karanlık bulutsular, Avcı Kolu'nun Dünya'ya yakın kısımlarında önemli yıldız oluşum bölgeleridir. Örneğin meşhur Ülker yıldız kümesi, Boğa Takımyıldızı'ndaki karanlık bulutların arasında oluşan sıcak, genç yıldızlardan meydana gelmiştir.
| Adı | S.A. (J2000) | D.A. (J2000) | Gökada boylamı (°) | Gökada enlemi (°) | Uzaklık (Iy) |
|---|---|---|---|---|---|
| Koç | 03s 00d sn | +19° 50′ | 160 | -34 | 330 |
| Kahraman | 03s 52d sn | +33° 20′ | 161 | -16 | 1150 |
| Boğa | 03s 00d sn | +19° 05′ | 160 | -34 | 330 |
| Avcı | 03s 00d sn | +19° 05′ | 204 | -12 | 1500 |
| Pupa | 07s 39d sn | -44° 90′ | 258 | -11 | 1500 |
| Pupa | 08s 21d sn | -36° 60′ | 255 | 0 | 1400 |
| Yelken | 08s 27d sn | -50° 40′ | 267 | -7 | 1000 |
| Kömür Çuvalı Bulutsusu | 12s 25d sn | -63° 70′ | 300 | -1 | 520 |
| Sinek | 12s 28d sn | -70° 80′ | 301 | -8 | 490 |
| Bukalemun | 12s 34d sn | -77° 80′ | 302 | -15 | 590 |
| Kurt | 15s 45d sn | -34° 50′ | 339 | +16 | 460 |
| Kurt | 16s 01d sn | -39° 70′ | 338 | +10 | 470 |
| Yılancı | 16s 31d sn | -22° 90′ | 355 | +17 | 520 |
| Yılancı | 16s 50d sn | -14° 20′ | 5 | +19 | 520 |
| Akrep | 17s 11d sn | -39° 80′ | 347 | 0 | 490 |
| Yılancı | 17s 22d sn | -24° 30′ | 1 | +7 | 520 |
| Kalkan | 18s 33d sn | -06° 60′ | 25 | +1 | 650 |
| Güneytacı | 19s 14d sn | -36° 70′ | 1 | -20 | 520 |
| Kartal | 19s 19d sn | +11° 10′ | 46 | -1 | 1000 |
| Tilkicik | 19s 22d sn | +23° 20′ | 57 | +4 | 650 |
| Kral | 20s 42d sn | +58° 60′ | 95 | +10 | 1400 |
| Kral | 20s 56d sn | +67° 20′ | 103 | +14 | 1000 |
Tıklanabilir harita
Önemli molekül bulutları
Aşağıdaki harita, önemli molekül bulutlarının Samanyolu düzlemi boyunca nerelerde bulunabileceğini göstermektedir.
En meşhur karanlık bulutsular
En meşhur karanlık bulutsuların bir listesi aşağıda verilmiştir.
| Barnard belirtmesi | Yaygın adı | S.A. (J2000) | D.A. (J2000) | Gökada boylamı (°) | Gökada enlemi (°) | Büyüklük (yaydakika) | Uzaklık (Iy) | Ty |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| B33 | Atbaşı Bulutsusu | 05s 40.90d sn | -02° 28′ | 207,0 | -16,8 | 6'x4' | 1400 | Avcı |
| - | Kömür Çuvalı Bulutsusu | 12s 53d sn | -63° 00′ | 303,1 | -0,1 | 400'x300' | 500 | Güneyhaçı |
| B42 | Rho Ophiuchi | 16s 25.5d sn | -23° 26′ | 353,7 | +17,7 | 30'x30' | 500 | Yılancı |
| B65/6/7 | Pipo (sap) Bulutsusu | 17s 20d sn | -26° 54′ | 358,6 | +5,9 | 300'x60' | 500 | Yılancı |
| B72 | Yılan Bulutsusu | 17s 23.60d sn | -23° 37′ | 1,8 | +7,0 | 30'x30' | 600 | Yılancı |
| B78 | Pipo (çanak) Bulutsusu | 17s 32.70d sn | -25° 36′ | 1,3 | +4,2 | 200'x140' | 500 | Yılancı |
| B86 | Mürekkep Lekesi Bulutsusu | 18s 03d sn | -27° 52′ | 2,9 | -2,8 | 5'x3' | ? | Yay |
| B87 | Papağan Başı Bulutsusu | 18s 04.20d sn | -32° 30′ | 358,9 | -5,2 | 12'x12' | 1000 | Yay |
| B92 | 18s 15.60d sn | -18° 14′ | 12,7 | -0,6 | 15'x15' | 650 | Yay | |
| B133 | 19s 06.20d sn | -06° 54′ | 28,5 | -6,4 | 10'x5' | 1000 | Kartal | |
| B143 | E Bulutsusu | 19s 41.40d sn | +11° 00′ | 48,5 | -5,9 | 30'x30' | ? | Kartal |
| B348/9 | Kuzey Kömür Çuvalı Bulutsusu | 20s 34.40d sn | +42° 06′ | 81,0 | +1,1 | 240'x240' | ? | Kuğu |
| B352 | 20s 57.20d sn | +45° 54′ | 86,5 | +0,3 | 15'x3' | 1900 | Kuğu | |
| B168 | 21s 53.40d sn | +47° 16′ | 94,40 | -5,5 | 100'x10' | ? | Kuğu |
Ayrıca bakınız
Notlar
Harita ve bilgiler: Atlas of the Universe 8 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Richard Powell
