Karaciğer yağlanması, yağlı karaciğer olarak da bilinen karaciğerin triaçilgliserol senteziyle VLDL dengesizliğinin ortaya çıkmasıyla meydana gelen bir hastalıktır. Hepatit, kontrol edilmemiş diyabet ve alkol alımında görülür.
Karaciğerdeki lipidlerin %75'i fosfolipid, %25'i ise triaçilgliseroldür. Triaçilgliseroller normal durumda karaciğerde birikmez. Ancak vücutta önemli bazı bozukluklar nedeniyle karaciğerde lipid birikir. Karaciğerdeki total lipid miktarı, karaciğerdeki emilme lipidlerinin ve karaciğerdeki bizzat karbohidrat ve proteinlerin parçalanması sonucu oluşan asetil koenzim A'nın lipidlere dönüşümü ve yağ asitlerinin yağ deposundan karaciğere gönderilmesiyle artar. Nötral yağlar karaciğerden kana, yağ dokularına lipoprotein şeklinde taşınmasıyla ve yağ asitlerinin karaciğerde yıkılmasıyla azalır. Fazla yağ yenmesi, karbohidratlardan aşırı yağ yapımı, karaciğerden depolara az yağ gitmesi, açlık ve diyabette karaciğerin yağ sarfiyatının azalmasıyla aşırı alkol alımında ve ayrıca karbon tetraklorür (CCl4), kurşun (Pb), kloroform (CHCl3), arsenik (As) ve fosfor (P) zehirlenmelerinde karaciğerde yağlanma meydana gelir. Lipoproteinlerin yapısında bulunan fosfolipidlerin yapımının azalması da karaciğer yağlanmasına neden olur. Ayrıca kolinin, lipotropik maddeler (karaciğerdeki yağları uzaklaştıran maddeler) olan metionin ve betain gibi metil grubu vericilerinin azalması durumunda, kolin sentezi azalacağından buna bağlı olarak plazmanın başlıca lipid taşıyıcı fraksiyonu olan lipoproteinlerin yapılamaması nedeniyle karaciğerde lipid birikir.
Karaciğer yağlanmasında, organ büyük ve sarı renklidir. Karaciğer yağlanmasını etkileyen faktörler özetlendiğinde:
- Karaciğer hücrelerine (hepatosit) aşırı yağ asidleri girişi (açlık, kortikosteroid kullanımı)
- Yağ asidlerinin oksidasyonunda aksama (solunum havasındaki oksijen yetersizliği)
- Trigliserid üretiminde artma (alkolizm)
- Apoprotein sentezinde azalma (karbon tetraklorür, açlık)
- Karaciğerin lipoprotein sekresyonunda aksama (alkolizm)
