| Hepatit B virüsü | |
|---|---|
| |
| Genel özellikler | |
| Genom yapısı | Ters transkripsiyon yapan halkasal çift iplikli DNA |
| Morfoloji | Örtülü, izometrik |
| Konak | Omurgalılar |
| Sınıflandırma | |
| Baltimore sınıflandırması | |
| Grup VII | Ters transkripsiyon yapan DNA virüsleri |
| UVTK sınıflandırması | |
| Takım | Henüz atanmamış |
| Familya | Hepadnaviridae |
| Cins | Orthohepadnavirus |
| Tür | Hepatitis B virus |
Hepatit B virüsü, halk arasında sarılık olarak bilinen Hepatite yani "karaciğer iltihaplanması"na neden olan bir virüstür. "HBV" olarak kısaltılmaktadır. HBV; 40-45 nm boyutlarında olan bir virüstür. Genetik materyali çift DNA içerir. Virüs oldukça bulaşıcıdır.
Bazı kişilerde HBV'ye karşı doğal bağışık yanıt mevcuttur. Bunun olup olmadığına kan testleriyle bakılmaktadır. Doğal bağışıklık olmayan kişilerde ise aşıyla koruma kesin olmamakla birlikte sağlanabilir.
Bulaşma
Bulaşma yolları kan yolu ve cinsel yoldur. En sık kan yoluyla bulaşır. Kan yoluyla bulaşıcılığı, AIDS etkeni olan HIV'den 100 kat daha fazladır.
Hepatit oluşan kişilerde bulgular kişiden kişiye değişiklik göstermekle beraber virüs vücuda girdikten belli bir dönem sonra kişide hafif ateş, ağrı, kusma, halsizlik, uykuya meyil, göz akı ve deride sararma yapabilir.
Virüs vücuda çeşitli yollardan girebilir ve karaciğerde hücreler içine yerleşir. Virüsün, vücuda girişinden sonra;
- İltihap ve buna bağlı bulgular oluşturmak ve kronikleşme,
- Sessizce vücutta kalma,
- Vücut savunması tarafından tamamen ortadan kaldırılma gibi sonuçlar ortaya çıkar.
Bu üç gidişatın hangisinin olacağı, kişinin sosyoekonomik, sağlık, beslenme düzeni gibi birçok durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Kronikleşen olgularda hastalık zaman içerisinde kişiyi ölüme götürebilir, hastalık iyileşip sessiz forma geçebilir ya da vücut tarafından tamamen ortadan kaldırılabilir. Sessiz olgular ise bir dönem sonra hastalık yapıp kronikleşebilir, ömür boyu sessiz olarak devam edebilir ya da vücut tarafından tamamen ortadan kaldırılabilir.
Ciltte açık yaralardan da bulaşabilir fakat normal cilt yoluyla, solunum yoluyla ve ağız yoluyla bulaştığı gösterilememiştir.
Aşılama
Aşı özellikle;
- HBV taşıyıcıları ile birlikte yaşayanlara,
- Sürekli kan veya kan ürünleriyle yakın temas halindeki sağlık personeli, berberler gibi meslek gruplarına,
- Yurtlar, askeri birlikler gibi ortak kullanım alanlarının ve eşyalarının çok olduğu toplu yerlerde yaşayanlara, HBV aşısı tavsiye edilmektedir.
Aşı uygulanacak kişilere önce kan testi yapılır. Kan testi sonuçları aşı yapılmasına uygun olarak gelirse kişiye aşı yapılır. Uygulanan son dozdan birkaç ay sonra bağışıklık gelişip gelişmediğini kontrol etmek amacıyla tekrar kan testi yapılır. Bağışıklık gelişmemişse ya da az gelişmişse doz tekrarı yapılır. Bağışıklık gelişmişse bu bağışıklık kişiyi en az 15 yıl korumaktadır.
Hepatit B Aşısı Türkiye'de Sağlık Bakanlığı tarafından yeni doğan bebeklerde rutin olarak uygulanan aşı takvimine dahil edilmiştir. Hepatit B Aşısı her yaşta uygulanabilir.
HBV aşısı ilk aşının yapıldığı zaman 0. ay kabul edilerek;
- ilki 0. ayda
- ikincisi 1. ayda
- üçüncüsü 6. ayda olmak üzere 3 ayrı doz şeklinde kas içerisine uygulanır.
İç bağlantılar
Dış bağlantılar
Hepatit virüsü ile ilgili güncel bilgiler 13 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Wikimedia Commons'ta Hepatit B virüsü ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.