Erime suyu, okyanuslar üzerindeki buz sahanlıkları, yassı buzdağları ve buzullar dahil olmak üzere kar veya buzun erimesiyle salınan sudur. Erime suyu genellikle buzulların kar örtüsü oranının azaldığı ablasyon bölgesinde bulunur. Daha tehlikeli laharların oluşmasına benzer şekilde, volkan patlamaları sırasında erime suyu oluşabilir.
Erime suyu akmak yerine yüzeyde biriktiğinde erime göletlerini oluşturur. Hava soğudukça eriyen su genellikle yeniden donar. Erime suyu, buz yüzeyinin altında toplanabilir. Buzulaltı gölleri olarak bilinen bu su havuzları, jeotermal ısı ve sürtünme nedeniyle oluşabilir.
Su kaynağı
Erime suyu, dünya nüfusunun büyük bir kısmı için içme suyu sağlamasının yanı sıra sulama ve hidroelektrik santralleri için de su sağlar. Bu erime sularının kaynağı mevsimsel kar yağışları veya eriyen buzullardır. İklim değişikliği, kar yağışını ve hacimleri giderek azalan buzulları tehdit ermektedir.
Dünyanın dört bir yanındaki kimi şehirlerde, su teminini desteklemek için erimiş karları toplayan büyük göller bulunur. Diğer bazı şehirlerde ise daha yüksekte bulunan akarsu kollarından büyük miktarda erime suyu akışı alan nehirlerden su toplayan yapay rezervuarlar bulunur. Yüzlerce kilometre uzaktaki karların erimesi, nehrin yenilenmesine katkıda bulunabilir. Kar yağışı da yer altı suyunu oldukça değişken bir süreç ile yenileyebilir. Erime suyunu dolaylı olarak su kaynağı olarak kullanan şehirler arasında Melbourne, Canberra, Los Angeles, Las Vegas ve diğer bazı şehirler yer alır.
Buzulların erime suyu
Buzulların basınç ve jeotermal ısı gibi dış kuvvetlerin etkisiyle erimesi sonucu erime suyu oluşur. Çoğu zaman, buzullardan göllere akan nehirler bulunur. Bu parlak mavi göller, rengini nehirler aracılığıyla göllere taşınan tortu olan "kaya unundan" alır. Bu tortu, buzulun altındaki kayaların birbirine sürtünmesiyle oluşur. Oluşan ince taneli toz, suda asılı kalarak farklı güneş ışığı renklerini absorbe edip dağıtarak sütlü turkuaz bir görünüm alır.
Hızlı değişimler
Erime suyu, ani iklim değişikliğinin bir göstergesi olabilir. Büyük bir erime suyu kütlesine dair bir örnek de, Batı Antarktika'daki Bindschadler Buz Akıntısı'nın bir akarsu kolundaki buz örtüsü yüzeyinde gerçekleşen hızlı dikey hareketin, buzulun altındaki bir su kütlesinin yer değiştirmesi kaynaklı oluşudur.
Erime suları ayrıca buzul göllerini istikrarsızlaştırarak ani sellere ve kar yığınlarını istikrarsızlaştırarak çığlara yol açabilir.
Küresel ısınma
Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından Haziran 2007'de yayınlanan bir raporda, dünya nüfusunun %40'ının küresel ısınma sebebiyle Asya'daki buzulların, karların ve buna bağlı erime sularının kaybından etkileneceğini tahmin etmektedir. Tahmin edilmekte olan buzul erimesi eğilimi, Asya'da mevsimsel iklim aşırılıklarına işaret etmektedir.Erime suyu darbesi 1A, tarihsel olarak son buzullaşmanın belirgin özelliklerinden biriydi ve 14,7 ila 14,2 bin yıl önce gerçekleşmiştir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- United Nations Environment Program: Global Outlook for Ice and Snow 8 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
