Elektronik sigara (kısaca e-sigara), sigarayı bırakmada rolü ve yeterince güvenli olup olmadığı halen tartışılmakta olan, kullanıcıya taşıyıcı aerosol bir sistem içinde nikotinli veya nikotinsiz buhar sunan elektronik bir alettir. Diğer bir türü olan ısıtılmış tütün ürünü tütünü geleneksel sigaralardan daha düşük bir sıcaklıkta ısıtır.
E-sigaranın sigara içmekten kaçınmadaki etkinliğine dair mevcut kanıtlar kesin değildir. Bununla beraber, sigara tüketimini anlamlı şekilde düşürmekte ancak hem sigara hem elektronik sigara kullanan dual içicilerin doğmasına neden olmaktadır.
Çalışma prensibi
E-sigara, dumansız, buharlaştırıcı bir cihazdır. Hava sensörü, sigaranın bir ucundan hava çekildiğinde bunu algılar ve entegre devreye bildirir. Devre derhal gücü açar ve cihazın "atomizer" adı verilen bölümündeki yüksek frekanslı titreştirici kısmı devreye sokar. Bu kısımda bulunan tugsten - wolfram teli derhal ısınır ve temas halindeki alkaloit sıvısını buharlaştırır. Oluşan soğuk buhar, çekilmekte olan hava ile birleşir.
Kartuşun içindeki alkoloit sıvısı oranları tercihe göre değişmekle beraber Gliserin, Propilen Glikol, aroma verici ve isteğe bağlı olarak nikotin'den oluşmaktadır. Bu kimyasalların hepsi sigarada da bulunmakla beraber, elektronik sigara sıvılarında sadece suda çözünen aroma vericiler kullanılır. Aroma vericilerin kanseroen olduğu bilinen aldehit üretiminden sorumlu olabileceği iddia edilmiştir.
Cihaz tütün mamüllerinde bulunan kanserojen maddeleri %97 oranında daha az içerir. Verdiği etki olarak normal sigaralardan farklı olmamakla birlikte, sigara markası değiştirmiş izlenimi uyandırabilir.
İçerisindeki kartuşlar, nikotin seviyesine göre sınıflandırılmıştır. Sigara kullanım oranına göre belirlenen seviyeden başlanıp, sıfır nikotine doğru azaltarak kullanılan kartuşlar sayesinde vücut sigara bağımlılığından kurtulur. Ve istenirse sıfır nikotinle sigara içme alışkanlığına sıfır zararla devam edilebilir.
Avantajları
- Normal sigarada bulunan ve insan vücudu için zararlı kanserojen maddeler %97 oranında daha az.
- Duman üretmediği için karbon monoksit gibi 4000 e yakın kimyasal içerikli ve zararlı maddeleri etrafa vermez.[1] 27 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Etraftakiler ve çevre için zararsızdır. Hatta bir çalışmada insan nefesinden daha temiz olduğu ölçülmüştür.
- Yangın çıkarma tehlikesi azdır.
Dezavantajları ve dikkat edilmesi gereken hususlar
- Cihaz düzgün tasarlanmadığında problem çıkabilmektedir. Propilen glikol, sadece ve sadece buharlaştırıldığında zararsız bir kimyasaldır. Rezistans, olması gerekenden fazla ısı ürettiğinde değişime uğrayacak olan propilen glikol, kanserojen etki gösterebilir.
- Pasif içiciler için kısmen bir tehlike yaratmaz. Dışarı verilen buhar içerisinde bir miktar nikotin bulunmaktadır. Nikotin ve buhar, havada asılı kalmayacağından, gerçek sigara dumanının aksine bir süre sonra yok olur, eser miktarda çözünmüş nikotin kalır.
- Sigara içilmesi yasak yerlerin çoğunda kullanılabilir. Bu cihazlar zaman zaman sensör arızası yapabilmekte, kısa süreli bu arızalarda atomizer sürekli aktif olmakta ve cihaz aşırı ısınabilmektedir.
Nefes darlığı
2012 yılında Atina Üniversitesinde yapılan bir çalışmada 10 dakika e-sigara kullanımının nefes alıp-verme esnasında hava yolu direncini (nefes darlığını), sigara kullanmayanlarda %182'den %206'ya, sigara kullananlarda %176'dan %220'ye çıkardığı görülmüştür.
Patlama ve yangın riski
E-sigaraların gerek kullanım gerekse şarj esnasında patlamaları sonucu, zaman zaman, çeşitli yangın ve yaralanma ile sonuçlanan olaylar meydana gelmektedir.
Diğer endişeler
E-sigara karşıtı bazı gruplar, e-sigaranın toplumda sigaraya karşı oluşmuş negatif bakış açısını olumlu yönde değiştireceği, sigarayı yeniden "normalleştireceği" endişesini dile getirmektedir. Ayrıca aromalı e-sigaraların çocukları sigaraya alıştıracağından endişe edilmektedir. British Medical Association (Britanya Sağlık Birliği) halka açık yerlerde e-sigara kullanımının yasaklanmasını istemektedir.
Sigarayı bırakma
E-sigara sigarayı bırakmak isteyenlerin el, dudak alışkanlığını ortadan kaldırmadan, koku ve duman gibi özelliklerini de kullanarak üretilmiş bir tür sigara simülatörüdür. Dışarıya su buharı verdiği için pasif içiçilik düzeyi azalmakta, sadece nikotin alındığı için ise sigaranın bazı olumsuz etkilerinden uzak tutmaktadır.
Elektronik sigara, sadece bir simülatör olup, tamamen sigaranın yerini alabilecek bir ürün (replacement) değildir. 2012-2013 yıllarında Catania Üniversitesinde 300 gerçek sigara kullanıcısı ile yapılan bir çalışmada 12 ay e-sigara kullanımı sonunda deneklerin yüzde dokuzunun sigarayı bıraktığı gözlenmiştir.
USPSTF tarafından yapılan bir bilimsel araştırma ile ise geleneksel sigara bağımlılığını bırakmada e-sigara'nın yararından çok zararı gözlenmiştir. Bu çalışma sonucu deneklerin yüzde 28'inde günlük sigara tüketiminin arttığı görülmüştür.
İç bağlantılar
- Elektronik sigara aerosolünün bileşimi
- Aromalı tütün
- Sigarelle
- Sigara
- Puro
- Nargile
- Tüttürmek
- Nikotin
- Alkaloid
