Deve sidiği veya idrarı, develerin ürettiği idrardır. İslam peygamberi Muhammed'in tıp ile ilgili hadislerini kaynak alan tıbb-ı nebevide de yer alan sıvı, Arap Yarımadası'nda yüzyıllarca tıbbi ve dini amaçlar için kullanılmıştır.
Dünya Sağlık Örgütü insanların deve idrarı içmekten kaçınmasını önermektedir. Deve idrarı tüketimi aynı zamanda develerden insanlara bulaşmış Ortadoğu solunum sendromu ile bağlantılıdır.
İdrarın günümüzde Yemen başta olmak üzere çeşitli Arap ülkelerinde hala tıbbi kullanımı yaygındır. Yemen'de bakire develerden elde edilen idrarın litre fiyatı 20 ABD dolarına kadar çıkabilirken, bakire olmayan develerden elde edilen ürünün litre satış fiyatı 4 dolar olmaktadır.
İslam'da deve sidiği
Hadis
İslam'da deve sidiği, aralarında Buhari (Sahih-i Buhari) ve Müslim'in de (Sahih-i Müslim) yer aldığı hadis hâfızları ve muhaddislerin kaydetmiş olduğu ve sahih kabul edilen hadislerde bahsedilir. Hadis, Enes bin Mâlik'e atfedilir.
| « Ukl veya Ureyne kabilesi halkından sekiz kişilik bir grup Medine’ye gelip Muhammed’e biat ederek Müslüman oldular. Bir müddet sonra Medine’nin havası onlara dokundu ve hasta oldular. Şikâyetleri üzerine Muhammed, çobanlarıyla birlikte Medine’nin dışına çıkıp, develerin sütünden ve idrarından içmelerini öğütledi. Adamlar bir müddet develerin süt ve idrarından içtiler ve sağlıklarına kavuştular. Derken, çobanları öldürüp develeri önlerine katıp götürdüler. Olaydan haberdar olan Muhammed birkaç adam peşlerine taktı ve nihayet onları bir yerde yakalayıp getirdiler. Muhammed onlara hakkettikleri ağır bir cezayı tatbik etti. Ellerini, ayaklarını kesti, gözlerine mil çekti ve güneşin altında ölüme terk etti. » | |
Görüşler
İslam'ın tıbb-ı nebevi geleneğinde deve idrarı tarih boyunca kullanılmıştır. İslami bir din adamı olan Bachtiar Nasir, hadislerden alıntı yaparak deve idrarı tüketimini savunmaktadır.Ebu Yusuf'a göre, devenin idrarı tıbbi tedavi için kullanılabilir, ancak Ebū Hanīfe, deve idrarının içilmesini önermemiştir.