Botulinum toksini

Botulinum toksini

Botolinum toksini, Clostridium botulinum bakterisinin ve ilgili türlerin oluşturduğu nörotoksik bir proteindir. Akson uçlarından asetilkolin nörotransmiterinin salınımını önleyerek yumuşak felce (flask paralizi) yol açar. Bu bakterinin enfeksiyonu botulizm hastalığına sebep olur. Tıbbi ve kozmetik amaçlarla da kullanılan bir toksindir.

Ticari olarak Botox (onabotulinumtoxinA), Dysport/Azzalure (abobotulinumtoxinA), Xeomin/Bocouture (incobotulinumtoxinA) ve Jeuveau (prabotulinumtoxinA) adlarıyla piyasada bulunur; ancak bu ürünlerin tamamına botoks denilmesi de yaygındır.

Botolinum toksinin yedi temel türü A'dan G'ye harflerle anılır. Yeni türler bulunmaya devam edilmektedir. A ve B türleri insanlarda hastalığa yol açabilmekle birlikte ticari ve tıbbi kullanım alanları da vardır.

Botolinum toksini, bilinen en zehirli maddelerdendir.

Tıbbi amaçlı kullanım alanları

Tıpta kullanımı çok yaygın olup, strabismus, blefarospazm, tortikoliz, inme, beyin hasarı ve serebral palsi hastalarindaki spastisite ve tetanos tedavisinde ve plastik cerrahi ile kozmetik alanında da 2002 yılından beri özellikle yüzdeki kırışıklıkların giderilmesinde kullanılmaktadır. Bunun haricinde aşırı terleme hastalarında ve reyno fenomeni tedavisindede kullanılmaktadır.

Tarihçe

1817 ve 1822 arasında Alman fizikçi ve şair Justinus Kerner tarafından "sausage poison" ve "fatty poison" olarak tanımlanmıştır.

1870'te başka bir Alman fizikçi Muller latinceden botulus = "sausage" isimlendirmesini yaptı. 1895'te Emile van Ermengem ilk defa Clostridium botulinum bakterisini ayrıştırmayı başardı. 1944'te Edward Schantz cClostridium botulinum bakterisini terbite etti ve toksinini ayrıştırdı. 1949 yılında ise Burgen ve arkadaşları botulinum toksinini nöromüsküler faaliyetleri azaltıcı etkisini keşfettiler.

1973 yılında Smith-Kettlewell Institute'den Alan B Scott A Tipi botoksu (BTX-A) maymunlarda denedi. 1980 yılında ise botoksu resmi olarak ilk defa insanlar üzerinde şaşılığı giderme amaçlı kullandı.

1989 Kasım ayında BTX-A (BOTOX) US Food and Drug Administration (FDA) tarafından gözde şaşılık tedavisi için blepharospasm yüzün yarısında görünen kasılmalarda 12 yaş üzeri hastalar için onaylandı.

BTX-A'nın ilk kozmetik etkisi göz doktoru Jean Carruthers ve cildiyeci Alastair Carruthers isimli karı koca tarafından Vancouver'da tanımlandı. 15 Nisan 2002'de FDA type A (BOTOX Cosmetic) kaş arasındaki kırışıkları yumuşattığını geçici olarak onayladı. BTX-A'nın ayrıca koltuk altı terlemelerini azaltıcı etkisi de onaylandı. BTX-A'nın migren, astım, obezite gibi birçok hastalık üzerindeki etkisi birçok AB ülkesinde onay beklemektedir.

Botulinium Toxin Type B (BTX-B)2nin cervical dystonia tedavisine uygunluğu ise 21 kasım 2000 yılında onaylanmıştır. Ticari ismi ABD'de Myobloc, AB'de ise Neurobloc'tur.

Ayrıca bakınız

• Bon Vivant Soup Company

Dış bağlantılar

• A Poison that can Heal 20 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from the FDA
• How Stuff Works - Botox 6 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Pros and Cons of using Botox for Vagininsmus 20 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Does Botox get into the brain? Troubling research contradicts earlier findings about the treatment 1 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Patient Reported Benefit and Satisfaction with Botulinum Toxin Type A Treatment of moderate to severe Glabellar