Biyolojik saat, insan vücudundaki hormonların ne zaman salgılanacağı gibi metabolik işlemleri düzenler. Son araştırma bilgilerinde bu saatin işleyişini beyinde bulunan pineal bezi adlı ışığa duyarlı yapı sağlamaktadır. Ayrıca Washington Üniversitesinden araştırmacılar beyinde birden fazla biyolojik saat olduğunu ortaya çıkarmışlardır.
Biyolojik saati bozan olaylar
- Uzun uçak yolculuğunda biyolojik saatlerin düzeni bozulur, bundan dolayı yorgunluk, uykusuzluk gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
- Gece vardiyaları
- Uykusuz bırakma (Yeni doğan çocuk, işkence altındaki kişiler)
- Kutup ve uzay yolculukları
- Işık (Geceleri ışıkların kapatılmaması ya da yeterince karartılmaması)
- Gece istirahatini ve uyku düzenini bozan eğitimler, gürültüler, yaşam tarzı vs.
Ancak bazı ülkelerde geleneksel yaşam tarzının bir parçası olan gündüzleri az miktarda uyumanın biyolojik saati bozmadığı düşünülmektedir.
Etkileri
- Stres hormonlarının artışı
- Melatonin salgısının baskılanması
- Yorgunluk, halsizlik, uykusuzluk
- RAS (Retiküler aktive edici sistem) etkilenmesi
- Mevsimsel Affektif Bozukluk
- Diyabet ve obezite gibi metabolik bozukluklar
