Bikarbonat tampon sistemi

Oksijenli solunumun bir yan ürünü olan karbondioksit kanda çözünür ve kırmızı kan hücreleri tarafından alınır.Ardından karbonik anhidraz ile karbonik asite dönüştürülür.Çoğu karbonik asit bikarbonat ve hidrojen iyonlarına ayrışır.

Bikarbonat tampon sistemi kandaki, onikiparmak bağırsaktaki ve diğer dokulardaki uygun metabolik işlevleri desteklemek amacıyla pH'ı koruyan, karbonik asit, bikarbonat iyonu ve karbondioksitin dengesini içeren bir asit-baz homeostaz mekanizması. Karbondioksit, hızlıca ve sırasıya bikarbonat ve hidrojen iyonlarına ayrışacak olan karbonik asiti oluşturmak için, suyla tepkime verir.Bu tepkime karbonik anhidraz ile katalize edilir.Tepkime aşağıda gösterilmiştir:

${\displaystyle {\rm {CO_{2}+H_{2}O\rightleftarrows H_{2}CO_{3}\rightleftarrows HCO_{3}^{-}+H^{+}}}}$

Her tampon sisteminde, zayıf asit ve konjuge bazın her ikisinin de bulunmasıyla pH dengesi oluştuğunda, sisteme tanıtılmış olan aşırı asit veya baz nötralize edilir.

Sistemin düzgün çalışmaması kanda asidoz (pH<7.35) ve alkaloz (pH>7.45) gibi asit-baz dengesizliği ile sonuçlanır. Oniki parmak bağırsağı ülserine sahip hastalarda Helicobacter pylori imhası mukozal bikarbonat salgısını onarabilir ve ülser tekrarı riskini düşürür.