| Anabolik-androjenik steroidler | |
|---|---|
 Doğal AAS testosteronun kimyasal yapısı (androst-4-en-17β-ol-3-one).
| |
| İlaç sınıfı | |
| Sınıf tanımlayıcıları | |
| Diğer adlar | Anabolik steroidler; Androjenler |
| Amaç | Çeşitli |
| ATC kodu | A14A |
| Biyolojik hedef | Androjen reseptörü |
| Kimsayal sınıf | Steroidler; Androstanlar; Estranlar |
| Klinik veri | |
| Drugs.com | İlaç Sınıfları |
| MeSH | D045165 |
| Vikiveri öğesi | |
Anabolik steroidler ya da teknik adıyla anabolik-androjenik steroidler veya halk diliyle steroidler, vücutta testosteron veya daha etkin formu olan dihidrotestosteron (temel erkeklik hormonları) etkilerini taklit eden ilaçlardır. Bu ilaçlar hücrelerde protein sentezini arttırarak dokuların gelişimini uyarırlar. Etkileri özellikle kas dokusunda belirgindir. Anabolik steroidler ayrıca seste kalınlaşma, vücut kıllarında artış, testislerde büyüme gibi erkeksi özellikleri (erkeksi sekonder seks karakterleri) geliştiren androjenik ve virilizan özelliklere sahiptirler.
Anabolik steroidler ilk kez 1930'larda bulunmuş ve sentezlenmiştir. Günümüzde hâlen kemik gelişimi, erkek ergenliğini uyarmak, kanser ve AİDS gibi kronik hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Bunların dışında çok geniş bir kullanım alanları mevcuttur. Ayrıca vücut gelişimi ve atletik performansın arttırılması gibi medikal olmayan durumlar için de kötüye kullanımı vardır. Bununla birlikte karaciğer hasarı, kolesterol seviyelerinde zararlı değişiklikler, kalp kası zararı, hipertansiyon gibi yan etkileri vardır. Ayrıca hormonal dengesizlikler sonucu jinekomasti ve testiküler atrofi de yapabilir.
Yan etkiler
Bilinen yan etkileri şunları içerir:
- Dermatolojik/integumental: yağlı cilt, akne, akne conglobata, sebore, çatlaklar (hızlı kas büyümesi nedeniyle), hipertrikoz (aşırı vücut tüyü büyümesi), androjenik alopesi (saç dökülmesi; saç derisinde kellik), ödem.
- Üreme / endokrin: libido değişiklikleri, geri dönüşümlü kısırlık, hipogonadotropik hipogonadizm.
- Erkeğe özgü: spontan ereksiyonlar, gece emisyonları, priapizm, erektil disfonksiyon, jinekomasti, oligospermi / azospermi, testiküler atrofi, testis içi leiomiyosarkom, prostat hipertrofisi, prostat kanseri.
- Kadınlara özgü: erkekleşme, geri çevrilemez ses derinleşmesi, hirsutizm (yüz / vücutta aşırı tüylenme), adet bozuklukları (örn. Anovülasyon, oligomenore, amenore, dismenore), klitoral genişleme, meme atrofisi, uterus atrofisi, teratojenite (dişi fetüslerde).
- Çocuğa özgü: erken epifiz kapanması ve buna bağlı kısa boy, erkeklerde erken ergenlik, kızlarda ergenlik gecikmesi ve kontraseksüel erken gelişme.
- Psikiyatrik/nörolojik: duygudurum dalgalanmaları, sinirlilik, saldırganlık, şiddetli davranış, dürtüsellik/umursamazlık, hipomani/mani, öfori, depresyon, anksiyete, disfori, intihar, sanrılar, psikoz, Yoksunluk sendromu, bağımlılık, nörotoksisite, bilişsel bozukluk.
- Kas-iskelet sistemi: kas hipertrofisi, kas gerilmeleri, tendon kopmaları, rabdomiyoliz.
- Kardiyovasküler: dislipidemi (örn. Artmış LDL seviyeleri, azalmış HDL seviyeleri, azalmış apo-A1 seviyeleri), ateroskleroz, hipertansiyon, sol ventrikül hipertrofisi, kardiyomiyopati, miyokardiyal hipertrofi, polisitemi / eritrositoz, aritmiler, tromboz (örn., Emboli) enfarktüs, ani ölüm.
- Hepatik: yüksek karaciğer fonksiyon testleri (AST, ALT, bilirubin, LDH, ALP), hepatotoksisite, sarılık, hepatik steatoz, hepatoselüler adenom, hepatosellüler karsinom, kolestaz, peliosis hepatis
- Böbrek: böbrek hipertrofisi, nefropati, akut böbrek yetmezliği (rabdomiyolize ikincil), fokal segmental glomerüloskleroz, renal hücreli karsinom.
- Diğerleri: glukoz intoleransı, insülin direnci, immün disfonksiyon.
Kanser
DSÖ Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) AAS'yi Grup 2A altında listeliyor: Muhtemelen insanlar için kanserojen.
Türler
| Genel isim | Sınıf | Marka ismi | Uygulama yolu | Tanıtıldı |
|---|---|---|---|---|
| Androstanolone | DHT | Andractim | PO, IM, TD | 1953 |
| Boldenone undecylenate | Ester | Equipoise | IM | 1960lar |
| Danazol | Alkyl | Danocrine | PO | 1971 |
| Drostanolone propionate | DHT Ester | Masteron | IM | 1961 |
| Ethylestrenol | 19-NT Alkyl | Maxibolin | PO | 1961 |
| Fluoxymesterone | Alkyl | Halotestin | PO | 1957 |
| Mestanolone | DHT Alkyl | Androstalone | PO | 1950ler |
| Mesterolone | DHT | Proviron | PO | 1967 |
| Metandienone | Alkyl | Dianabol | PO, IM | 1958 |
| Metenolone acetate | DHT Ester | Primobolan | PO | 1961 |
| Metenolone enanthate | DHT Ester | Primobolan Depot | IM | 1962 |
| Methyltestosterone | Alkyl | Metandren | PO | 1936 |
| Nandrolone decanoate | 19-NT Ester | Deca-Durabolin | IM | 1962 |
| Nandrolone phenylpropionate | 19-NT Ester | Durabolin | IM | 1959 |
| Norethandrolone | 19-NT Alkyl | Nilevar | PO | 1956 |
| Oxandrolone | DHT Alkyl | Oxandrin | PO | 1964 |
| Oxymetholone | DHT Alkyl | Anadrol | PO | 1961 |
| Prasterone | Prohormone | Intrarosa | PO, IM, vaginal | 1970ler |
| Stanozolol | DHT Alkyl | Winstrol | PO, IM | 1962 |
| Testosterone cypionate | Ester | Depo-Testosterone | IM | 1951 |
| Testosterone enanthate | Ester | Delatestryl | IM | 1954 |
| Testosterone propionate | Ester | Testoviron | IM | 1937 |
| Testosterone undecanoate | Ester | Andriol | PO, IM | 1970ler |
| Trenbolone acetate | 19-NT Ester | Finajet | IM | 1970ler |
DHT = dihidrotestosteron; 19-NT = 19-nortestosteron
IM = Kas içi enjeksiyon; PO = Ağızdan (oral); TD = Transdermal
Yasal durum
AAS, Olimpiyat Oyunları, FIFA, ,NBA, ATP, Major League Baseball, WWE, National Football League ve National Hockey League dahil olmak üzere tüm büyük spor kuruluşları tarafından yasaklanmıştır.