Amniyosentez, doğumöncesi fetusun içinde yüzdüğü sıvıdan cerrahi müdahale ile bir miktar sıvı alma işlemine verilen addır. Genellikle genetik incelemeler için önerilen bir işlemdir.
Amniyosentezde hamile bireye karından girilen bir iğneyle rahme ve buradan da korion zarından geçilerek bebeğin içinde yüzdüğü amniyon sıvısına ulaşılıp bir miktar sıvı alınır.
Uygulama
Anne adayının ayrıntılı bir ultrason sonrası, karın bölgesi cildi temizledikten sonra iğne rahmin içine sokulur. Ultrason ekranı eşliğinde işleme uygun incelikte spiral iğne kullanılarak rahime ve buradan da amnion sıvısının bulunduğu boşluğa ulaşılır. Gerekli görülen yaklaşık 15-20 ml. sıvı enjektöre çekilir. Bu esnada ultrasondan bebeğin hareketleri göz önünde bulundurulur ve giriş genellikle bebeğin ayak kısmından yapılır. Enjektörün çıkarılmasından sonra işleme son verilir. Alınan amnion sıvısı materyali oda sıcaklığında incelemek üzere, bekletilmeden (en geç yarım saat içinde) laboratuvara gönderilir.
Amniyosentez sonrası fetus için gerekli sıvıyı vücut yerine koyar. Alınan miktarı, anne vücudunun yaklaşık 3 saat içerisinde tümüyle yerine koyduğu tahmin edilmektedir.
Erken amniyosentez 13. haftada yapılabileceği gibi, geç amniyosentez 21-22 haftaya kadar uygulanabilir. Genellikle 15-20 hafta arası amniyosentez uygulaması için en uygun haftalar olarak daha az risk taşımaktadır.
Kullanıldığı alanlar
Genellikle bebekte kromozom analizi (prenatal sitogenetik analiz), AFP varlığı ya da NTD (nöral tüp defekti) araştırması için uygulanır. Amniyosentez, üçlü ya da ikili tarama testleri sonucu çıkan değerlerin yüksek olması durumunda yapılan bir ileri bir incelemedir.
Amniyosentez çoğunlukla genetik incelemeler için yapılsa da polihidramnios (bebeğin sıvısının normalden fazla olması) gibi durumlarda da anne adayını rahatlatmak için tedavi amaçlı kullanılabilir.
Amniyosentez öncesi ve sonrası aileye tıbbi genetik danışma verilir. Testin sonuçlarına göre bebeğin sağlıklı ya da engelli olacağı belli olur.
Yan etkileri
Amniyosentez, genellikle işlem sırasında bir sorunla karşılaşılmadığı sürece acı vermez. Kadın doğum uzmanları kısa bir süre yatakta dinlenme tavsiye ederler. Bu, karşılaşılan %0,5-1 arası düşük riskini azaltmak için alınan bir önlemdir.
Riskleri
İşlem yapılırken en çok görülen durum iğnenin girmesiyle korion zarının rahime bağlı olduğu yerden ayrılması ve kadın doğum uzmanının bunu ekarte edememesi sonucu görülen durumdur. Bu durumda işlemi 1-2 hafta sonrasına ertelemek gerekebilir.
Genetik tanı amacıyla yapılan amniosentez sonrası yaklaşık %1-2 anne adayında "su gelmesi" şeklinde yakınmalar olmaktadır. Bu durum genellikle 48 saat içinde kendiliğinden geçer.
Dış bağlantılar
- Amniyosentez Riskleri (İngilizce) 7 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Down sendromu ve Amniyosentez (İngilizce)
- Amniyosentez
Wikimedia Commons'ta Amniyosentez ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
