Prognatizm, veya Habsburg Hanedanı üyeleri arasında yaygınlığı nedeniyleHabsburg çenesi olarak da adlandırılan, mandibula veya maksilla'nın kafatasının iskelet tabanına göre koronal düzlemde çıkıntı yaptığı durumdur. Genel diş hekimliği, ağız ve çene cerrahisi ile ortodontide bu durum klinik veya radyografik (sefalometrik) olarak değerlendirilir. Prognatizm kelimesi Yunanca πρό (pro, 'ileri') ve γνάθος (gnáthos, 'çene') sözcüklerinden türetilmiştir. Prognatizm, maloklüzyona sonuç verebilir.
Sınıflandırma
Alveolar prognatizm
Parmak emme veya dille itme gibi zararlı alışkanlıklar, alveolar prognatizme neden olabilir. Bu durumu düzeltmek amacıyla fonksiyonel apareyler kullanılabilir.
Alveolar prognati, sabit ortodontik tedavi ile de kolayca düzeltilebilir. Bununla birlikte, neden ortadan kaldırılmadığı veya uzun süreli bir retansiyon kullanılmadığı sürece, nüksetme oldukça yaygındır.
Maksiller prognatizm
Hastalık durumlarında, maksiller prognatizm Cornelia de Lange sendromu ile ilişkili olabilir. Bununla birlikte, mandibulada büyüme eksikliğinin olduğu yalancı maksiller prognatizm veya daha doğrusu retrognatizm çok daha yaygın bir durumdur.
Prognatizm aşırı derecede şiddetli değilse, ortodontik fonksiyonel veya ortopedik apareylerle genç hastalarda tedavi sağlanabilir. Yetişkin hastalarda ise mandibular ilerletme yapılarak cerrahi/ortodontik tedaviler ile düzeltilebilir. Aynı şey mandibular prognatizm için de söylenebilir.
Mandibular prognatizm (progenizm)
Patolojik mandibular prognatizm, alt çenenin üst çeneyi aştığı, çenenin uzamasına ve çapraz kapanışa neden olduğu genetik bir bozukluktur. Hem insanlarda hem de hayvanlarda, soy içi üremenin bir sonucu olabilir.