Mantoux testi, Tüberkülin Deri testi, Tüberkülin Cilt testi ya da PPD testi (Pürified Protein Derivative yani Saflaştırılmış Protein Türevi) olarak da bilinir, tüberküloz için bir tarama testidir. Hastalık hakkında dolaylı bilgi verir, kişinin tüberküloz basili ile enfekte olup olmadığını gösterir, hastalık hakkında kesin bilgi vermez. Testin mekanizması tüberküloz basilinin bazı antijenik bileşenlerinin (Tüberkülin) enfekte kişilerde gecikmiş tipte bir aşırı duyarlılık reaksiyonu yapması esasına dayanır.
Uygulanışı
Sol önkolun üst kısmının iç ya da dış yüzüne ve cilt içine uygulanır. PPD’nin 5 Tüberkülin ünitesi yani 0,1 mililitre doz deri içine enjekte edilir (Mantoux yöntemi). Enjeksiyondan sonra ciltte 6–10 mm çaplı bir kabarcık oluşmalıdır. Test uygulanacak saha herhangi bir antiseptik veya dezenfektanla silinmemelidir. 48-72 saat sonra test okunur.
Endurasyon çapı (ciltteki kabartı, sertleşme) milimetre cinsinden ön kol uzun eksenine dik olarak bir cetvel yardımıyla ölçülerek reaksiyon okunur. Hiç sertleşme yoksa, sonuç "0 mm" olarak kayıt altına alınmalıdır. Eritem (kızarıklık) dikkate alınmaz. Test bölgesinde bül, vezikül gibi reaksiyonlar görülebilir önemli değildir.
Değerlendirme
Testin değerlendirmesi BCG aşısını rutin uygulayan ülkeler ve rutin uygulamayan ülkeler arasında farklılık gösterebilir. Değerlendirmede BCG aşısının varlığı önemlidir. Türkiye’de tüberkülin deri testi (TDT) reaksiyonunu değerlendirme kriterleri şunlardır:
| BCG aşısı yapılmışlarda | |
| 0–5 mm | Negatif kabul edilir. |
| 6–14 mm | BCG aşısına ya da M.tüberkülozis dışı Mikobakterilere bağlı olabilir. |
| 15 mm ve üzeri | Pozitif kabul edilir |
| BCG aşısı yapılmamışlarda | |
| 0–5 mm | Negatif kabul edilir. |
| 6–9 mm | M.tüberkülozis dışı Mikobakterilere bağlı olabilir |
| 10 mm ve üzeri | Pozitif kabul edilir. |
| Bağışıklığı baskılanmış kişilerde 5 mm ve üzeri pozitif kabul edilir |