Antarktika üzerinde şu ana kadar görülen en büyük ozon deliğinin haritası (Eylül 2006).
Ozon deliği, 1970'lerin sonundan beri kutuplar üzerindeki stratosferde (ozon tabakası) ilkbaharda görülen ozon hacmi düşüşünü ifade eder.
Stratosferdeki bu olay dışında yine ilkbaharda troposferde de ozon delinmesi gözlenmektedir.
Ozon delinmesinin başlıca nedeni atomik halojenlerin ozon moleküllerini bozmasıdır. Bu halojen atomlarının başlıca kaynağı yapay halokarbonlardır (kloroflorokarbonlar - CFC, freonlar ve halonlar). Bu bileşikler yüzeyde salındıktan sonra stratosfere taşınır ve bozulma mekanizması başlar.
Halokarbon salınımının artmasıyla ozon deliğinin genişlediği gözlenmiştir. Ozon tabakası dünyaya ulaşan zararlı morötesi ışınları süzerek engellediği için ozon deliği dünya çapında endişe doğurmuş ve Montreal Protokolü ile ozona zarar veren gazların üretimi yasaklanmıştır. Ozon deliğinin cilt kanseri ve katarakt gibi hastalıkları artırdığından, bitkilere ve planktonlara zarar verdiği düşünülür.
Ayrıca bakınız
Notlar
|
|
|---|
|
|
|
|
|
|
|
|---|
| Fiziksel |
|
| Flora ve fauna |
|
| Sosyal etkiler |
|
| Ülke ve bölgelere göre |
|
|
|
Toplum ve iklim değişikliği |
|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
