Onkovirüsler ya da tümör virüsleri, kansere neden olabilen virüsler için kullanılan genel bir terimdir. Bu terim 1950-60'lı yıllarda akut dönüşüm gösterebilen retrovirüslerle ilgili çalışmalarla birlikte kullanılmaya başlandı. Virüslerin genomu RNA içerdiğinden sıklıkla oncornavirüsler terimi kullanılmıştır. Günümüzde genomu DNA veya RNA içeren ve kansere neden olan herhangi bir virüs anlamına gelir ve "tümör virüsü" ya da "kanser virüsü" ile eşanlamlıdır. Bununla birlikte insan ve hayvan virüslerinin büyük çoğunluğu kansere neden olmaz.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansının 2002 yılında Dünya çapında yaptığı araştırmalar sonucu; insan kanserlerinin %17.8'inin enfeksiyon kaynaklı olduğunu ve %11,9 ile yedi farklı virüsün birinin bunlara neden olduğu tahmin edilmektedir. Bu çalışmanın sonucunda bu tür kanserlerin aşı ile önlenebileceği (örneğin; papillomavirüs aşıları), basit bir kan testi ile teşhis edilebileceği ve antiviral bileşikler ile tedavi edilebileceği yönündeki umutlar artmıştır.
Önemli onkovirüsler
| Virüs | Kanser yüzdesi | İlişkili kanser |
|---|---|---|
| Hepatit virüsleri; hepatit B (HBV) ve hepatit C (HCV) | 4.9 | karaciğer kanseri. |
| Human T-lymphotropic virus (HTLV) | 0.03 | Tropikal spastik paraparezi ve erişkin T-hücreli lösemi |
| Human papillomavirüs (HPV) | 5.2 | serviks kanseri,anal kanser,penis kanseri,Vulva kanseri, |
| Kaposi sarkom-ilişkili herpesvirüs (HHV-8) | 0.9 | Kaposi sarkoma, multisentrik Castleman hastalığı ve primer efüzyon lenfoması |
| Merkel cell polyomavirus | NA | Merkel hücreli karsinom |
| Epstein–Barr virus (EBV) | NA | Burkitt lenfoma, Hodgkin lenfoma, post-transplantasyonel lenfoproliferatif hastalık ve nazofaringeal karsinom. |
