Menarş (Yunanca: Grekçe: μήν (mēn); "ay" + Grekçe: ἀρχή (arkhē); "başlangıç"), dişi insanlarda görülen ilk âdet döngüsünü tanımlar. Terim sosyal ve bilimsel açıdan, kadınlarda doğurganlığın başladığını göstermesinden ötürü, ergenlik döneminin en önemli olaylarından biri olarak kabul edilir.
Menarş yaşı
Pek çok kız farklı yaşlarda ilk âdet kanamalarını tecrübe eder. Ortalama olarak menarş 12 ile 15 yaşları asında gerçekleşir. Bu zamnalama farklılıklarının, genetik, beslenme ve genel sağlık faktörlerinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Bazen yaş, sekize kadar inebilir ve bu durum, normal olabilir. Bu ilk regl, genellikle gelişmekte olan ülkelerde gelişmiş ülkere göre daha geç başlayabilir. Ortalama menarş yaşı ABD'de yaklaşık 12,5;Kanada'da 12,7;Birleşik Krallık'ta 12,9 ve İzlanda'da 13,1'dir.Türkiye'de yürütülmüş bir çalışma İstanbul'daki kızların medyan menarş yaşını 12.74 yıl olarak bulmuştur.
Fizyoloji
Menarş, ergenlikte meydana gelen, aşağıdaki fiziksel süreçlerin sonucunda oluşan bir olaydır.
- Yeterli vücut kütlesine ulaşma (17% yağ oranı).
- Hipotalamusta bulunan gonadotropin-salınım hormonu (GnRH) pals jeneratörünün disinhibe olması.
- Pitüiter bez hormonlarına tepki olaraka yumurtalıklar tarafından östrojen salgılanması.
- 2-3 senelik bir zaman aralığı içinde östrojenin, kalçaları, memeleri ve rahmi büyütmesi, boyu uzatması, yağ oranını arttırması.
- Östrojenin endometriyumu büyümeye ve damarlanmaya teşvik etmesi.
- Hormon seviyelerindeki dalgalanmaların endometriyuma sağlanan kan miktarında değişiklikler meydana getirmesi.
- Endometriyal dokunun aldığı kan miktarındaki ve hormonlardaki dalgalanmalar damar ve dokuların kan ile birlikte vücuttan atılması.
Menarşın oluşmasına işaret eden özel bir hormon keşfedilmemiştir, ancak dalgalanarak yükselenen östrojen seviyesinin endometriyumu kalınlaştırması sonucunda oluştuğu düşünülmektedir.
Âdet kanaması taze ve pıhtılaşmış kan ile endometriyal dokunun bir kombinasyonundan oluşmaktadır. Menarş sonucu oluşan akıntı, ilerleyen yaşlarda oluşucak akıntılarla kıyaslandığında genellikle daha açık renkli ve daha az olmaktadır.
