Lutein, bitkilerde bulunan sarı renkli organik bir renklendiricidir. Karotonoid vitaminidir. Latince lutea (sarı) kökünden gelir. Ispanak ve kara lahana gibi yeşil sebzelerin yapraklarında bulunur ve mavi ışığı emici özelliği vardır. Canlılar tarafından oksitlenme önleyici (antioksidan) olarak kullanılır. Genellikle yağ asitleri ile kovalent bağ halinde bulunur.
Lutein gıda katkı maddesi olarak (E161b) gıdalara renk vermek amacı ile kullanılır. Mavi ışığı emdiği için düşük dozlarda göze sarı ve yüksek dozlarda kırmızı-turuncu görünür.
Göz sağlığına faydaları
Lutein göz retinasının görme ile sorumlu merkezinde sarı benek adı verilen bölgesinde yüksek oranlarda bulunur. Hipoteze göre lutein bu bölgeyi yüksek enerjili ışığın oksitlendirici etkisinden korur. Araştırmalara göre lutein ile göz rengi arasında doğrudan bir bağ vardır. Ayrıca sarı benekteki renk fazlalığının yaşlılıkla ilgili bir görme problemi olan sarı benek tahribatı riskini azaltıcı etkisi vardır.
Lutein sebze ve meyve tüketimi yoluyla sağlıklı beslenmenin doğal bir parçasıdır. Lutein eksikliği olan insanlar için lutein içeren yiyecekler ve yaşlılar için doğrudan dil altına uygulanan lutein içeren spreyler bulunmaktadır. Lutein'in fazla tüketilmesi halindeki etkileri betakaroten ile aynıdır, yani cildin bronzlaşmasıdır. Günlük 0,25 mg lutein normal kabul edilir.
Luteinin Yan Etkileri
Lutein almadan önce, akılda tutulması gerekenler mevcuttur. Birincisi, luteinin yan etkilerine referans olarak kaydedilmiş bir veri bulunmamaktadır. Buna rağmen fazla kullanımdan çekinilmelidir. Fazla karotonoid tüketimi zararlıdır, vücutta yapılanarak zararlı hale gelir.