Kombine malonik ve metilmalonik asidüri

Kombine malonik ve metilmalonik asidüri (İngilizce: combined malonic and methylmalonic aciduria, CMAMMA), aynı zamanda kombine malonik ve metilmalonik asidemi olarak da adlandırılır, yüksek malonik asit ve metilmalonik asit seviyeleri ile karakterize kalıtsal bir metabolik hastalıktır. Bazı araştırmacılar CMAMMA'nın metilmalonik asideminin en yaygın formlarından biri ve muhtemelen en yaygın doğuştan gelen metabolizma hatalarından biri olabileceğini varsaymıştır. Nadiren teşhis edildiği için çoğu zaman fark edilmemektedir.

Belirtiler ve bulgular

CMAMMA'nın klinik fenotipleri oldukça heterojendir ve asemptomatik, hafif semptomlardan şiddetli semptomlara kadar değişir. Altta yatan patofizyoloji henüz anlaşılmamıştır. Literatürde aşağıdaki semptomlar bildirilmiştir:

• metabolik asidoz
• koma
• hipoglisemi
• nöbetler
• gastrointestinal hastalık
• gelişimsel gecikme
• konuşma gecikmesi
• gelişme başarısızlığı
• psikiyatrik hastalık
• hafıza sorunları
• bilişsel gerileme
• ensefalopati
• kardiyomiyopati
• dismorfik özellikler

İlk belirtiler çocukluk çağında ortaya çıktığında, bunların ara metabolik bozukluklar olma olasılığı daha yüksektir, yetişkinlerde ise genellikle nörolojik belirtilerdir.

Nedenler

CMAMMA nedensel olarak iki ayrı kalıtsal bozukluğa ayrılabilir: biri ACSF3 geni (OMIM#614265) tarafından kodlanan mitokondriyal enzim açil-CoA sentetaz ailesi üyesi 3'ün eksikliğidir; diğer bozukluk ise MLYCD geni (OMIM#248360) tarafından kodlanan malonil-CoA dekarboksilaz eksikliğidir.

Teşhis

Çok çeşitli klinik semptomlar göstermesi ve yenidoğan tarama programlarından büyük ölçüde kaçması nedeniyle, CMAMMA'nın yeterince tanınmayan bir durum olduğu düşünülmektedir.

Yenidoğan tarama programları

ACSF3'e bağlı CMAMMA metilmalonil-CoA, malonil-CoA veya propiyonil-CoA birikimine neden olmadığından ve asilkarnitin profilinde anormallikler görülmediğinden, CMAMMA standart kan bazlı yenidoğan tarama programları tarafından tespit edilmez.

Kan testine ek olarak Quebec Yenidoğan Kan ve İdrar Tarama Programı ile doğumdan sonraki 21. günde idrarı da tarayan Quebec eyaleti özel bir durumdur. Bu durum Quebec eyaletini CMAMMA araştırmaları için ilginç kılmaktadır, çünkü dünyada seçim yanlılığı olmayan tek hasta kohortunu temsil etmektedir.

Malonik asit/metilmalonik asit oranı

Plazmadaki malonik asit/metilmalonik asit oranı hesaplanarak CMAMMA, klasik metilmalonik asidemiden net bir şekilde ayırt edilebilir. Bu, metilmalonik asidemide hem B12 vitaminine yanıt verenler hem de yanıt vermeyenler için geçerlidir. İdrardan elde edilen malonik asit ve metilmalonik asit değerlerinin kullanılması bu oranın hesaplanması için uygun değildir.

ACSF3'e bağlı CMAMMA'da metilamonik asit seviyesi malonik asit seviyesini aşmaktadır. Buna karşılık, malonil-CoA dekarboksilaz eksikliğine bağlı CMAMMA için bunun tersi geçerlidir.

Genetik testler

CMAMMA, ACSF3 ve MLYCD genlerinin analizi ile teşhis edilebilir. Doğurganlık tedavisi sırasında genişletilmiş taşıyıcı taraması, ACSF3 genindeki mutasyonların taşıyıcılarını da belirleyebilir.