Kloroflorokarbon gazı atmosfere parfümlerden, klimalardan, buzdolaplarından, araba egzozlarından ve sera gazları ile yayılır. Ozon ile tepkimeye girerek, ozon tabakasındaki ozon ile reaksiyona girerek parçalanmasına neden olur. Böylece ozon tabakasında ozon derişimi azalır. Sera gazlarından olan kloroflorokarbon küresel ısınmanın da başlıca sebeplerindendir.
Tabiata salındıktan sonra 100 yıl ömrü vardır.
CFCl3 CFCl2 + Cl
|
v
Cl + O3=O2 +ClO
şeklinde ozonu parçalar ve böylece yılda 800.000 ton CFC atmosfere salınır.
Kloroflorokarbonlar (CFCs), tüm ozon tüketen maddeler içerisinde en fazla kullanılandır. İlk olarak 1920'lerde sülfürdioksidi soğutucu bir gaz gibi kullanmak için geliştirildi. Zehirleyici olmamaları, yanıcı olmamaları, kararlı doğası, ısıyı emme etkinlikleri onları 20. yüzyılda özellikle soğutucu alanında bir numaralı seçenek yaptı. Bu yıllarla başlayarak atmosferdeki kloroflorokarbon miktarı artmaktadır. Ozon tabakasına verdiği zararlardan dolayı 1987 yılında genetiği Montreal'de imzalanan bir protokol ile üretiminde sınırlandırma getirilmiştir. Bu kapsamda 1996 Ocak ayında yalnız astım ilaçları için gerekli küçük miktar kloroflorokarbon gazı dışında üretimi durdurulmuştur. Üretilmesi durdurulan kloroflorokarbon gazları yerine atmosferik ömrü daha az olan hidroflorokarbon gazlarının kullanımı yaygınlaştırılmıştır. Hidroflorokarbon gazlarının ömürleri kloroflorokarbon gazlarına göre daha kısa olduğu için ozon tabakasına verdiği zarar daha azdır.
Kullanım alanları; soğutucular, araba klimaları, köpük ürünleri, yalıtım maddeleri, mikroçipleri ve diğer elektronik aletleri temizlemek için çözücü, steril gaz karışımlarında bir bileşim maddesi, sprey kutularında ileri doğru itici gibi pek çok değişik ürün yelpazesini içermektedir.
Her yıl yaklaşık 800.000 ton kloroflorokarbon (CFC) atmosfere salıverilmektedir. Bunların atmosferde bozulmadan kalış ömürleri 100 yıldır ve yapılan anlaşmalar sonucu tüm Dünya'da kullanımdan kaldırılma tarihi ise 1996 olarak belirlenmiştir.
Kloroflorokarbonlar
| Principal CFCs | |||
|---|---|---|---|
| Systematic name | Common/trivial name(s), code |
Boiling point (°C) | Formula |
| Trichlorofluoromethane | Freon-11, R-11, CFC-11 | 23.77 | CCl3F |
| Dichlorodifluoromethane | Freon-12, R-12, CFC-12 | −29.8 | CCl2F2 |
| Chlorotrifluoromethane | Freon-13, R-13, CFC-13 | −81 | CClF3 |
| Dichlorofluoromethane | R-21, HCFC-21 | 8.9 | CHCl2F |
| Chlorodifluoromethane | R-22, HCFC-22 | −40.8 | CHClF2 |
| Chlorofluoromethane | Freon 31, R-31, HCFC-31 | −9.1 | CH2ClF |
| Bromochlorodifluoromethane | BCF, Halon 1211, H-1211, Freon 12B1 | −3.7 | CBrClF2 |
| 1,1,2-Trichloro-1,2,2-trifluoroethane | Freon 113, R-113, CFC-113, 1,1,2-Trichlorotrifluoroethane | 47.7 | Cl2FC-CClF2 |
| 1,1,1-Trichloro-2,2,2-trifluoroethane | Freon 113a, R-113a, CFC-113a | 45.9 | Cl3C-CF3 |
| 1,2-Dichloro-1,1,2,2-tetrafluoroethane | Freon 114, R-114, CFC-114, Dichlorotetrafluoroethane | 3.8 | ClF2C-CClF2 |
| 1,1-Dichloro-1,2,2,2-tetrafluoroethane | CFC-114a | 3.4 | Cl2FC-CF3 |
| 1-Chloro-1,1,2,2,2-pentafluoroethane | Freon 115, R-115, CFC-115, Chloropentafluoroethane | −38 | ClF2C-CF3 |
| 2-Chloro-1,1,1,2-tetrafluoroethane | R-124, HCFC-124 | −12 | CHFClCF3 |
| 1,1-Dichloro-1-fluoroethane | R-141b, HCFC-141b | 32 | Cl2FC-CH3 |
| 1-Chloro-1,1-difluoroethane | R-142b, HCFC-142b | −9.2 | ClF2C-CH3 |
| Tetrachloro-1,2-difluoroethane | Freon 112, R-112, CFC-112 | 91.5 | CCl2FCCl2F |
| Tetrachloro-1,1-difluoroethane | Freon 112a, R-112a, CFC-112a | 91.5 | CClF2CCl3 |
| 1,1,2-Trichlorotrifluoroethane | Freon 113, R-113, CFC-113 | 48 | CCl2FCClF2 |
| 1-bromo-2-chloro-1,1,2-trifluoroethane | Halon 2311a | 51.7 | CHClFCBrF2 |
| 2-bromo-2-kloro-1,1,1-trifloroetan | Halon 2311 | 50.2 | CF3CHBrCl |
| 1,1-Dikloro-2,2,3,3,3-pentafloropropan | R-225ca, HCFC-225ca | 51 | CF3CF2CHCl2 |
| 1,3-Dikloro-1,2,2,3,3-pentafloropropan | R-225cb, HCFC-225cb | 56 | CClF2CF2CHClF |
