Epikantus ya da epikantal kıvrım, göz çevresinde bulunan kıvrılmış deri parçasıdır. Türüne göre gözün altında veya üstünde bulunabilir.
Epikantal kıvrımı gözün kendi derisiyle birleştiren deriye epiblefaron adı verilir. Kıvrımın kirpikleri içe döndürüp göze zarar vermeye başladığı durumlarda tedavi edilir. Tedavi edilmemesi durumda başka hastalıklara sebebiyet verebilir.
Epikantal kıvrım Avrupa'da sıklıkla Down sendromu ve Blefarofimoz sendromuna bağlı olarak gelişebilen bir hastalık olarak görülürken Asya'da çoğu zaman normal karşılanmaktadır ve hastalık olarak görülmez.
Epikantus türleri
Türüne göre supraciliaris, palpebralis, tarsalis ve inversus olarak sınıflandırılmışlardır.
Epikantus supraciliaris
Kaşın ortasından başlayıp burun deliğinin yanından aşağıya doğru iner.
Epikantus palpebralis
Epikantus supraciliaris ile benzerdir. Kıvrım üst göz kapağının tarsal bölgesinden aşağı doğru çıkar ve ön lakrimal tepe bölgesinde sona eren medial kantal bölge üzerinden aşağı iner.
Epikantus tarsalis
Asyalılarda görülür. Epikantal kıvrım üst göz kapağı boyunca uzanır, kirpiklerin köklerini gizler ve medial kantusta bir kıvrılma ile biter.
Epikantus inversus
Belirgin bir durumdur ve kıvrım alt göz kapağında orta gözbebeklerin bölgesinde ortaya çıktığında ve yukarı doğru uzandığında, medial kantal açıyı kapatır. Etkilenebilen veya etkilenemeyen üst göz kapağında sona erdiğinde ortaya çıkar. Elips yerine dörtgendir.
Yayılımı
Epikantal kıvrım yeni doğan bebeklerde bulunur ama genellikle çocuklar ergenlik çağına geldiklerinde kıvrım çoktan yitmiştir. Fakat bazen çocuklar epikantal kıvrımlarını yitirmez. Bu durum Asya'da yaygındır. Asya'da çocuklarda daima epikantal kıvrım bulunur. Kıvrımın sıklığı yaşla birlikte azalır ve çok daha geç yaşlarda kendini yitirir. Kızılderililerde yitme yaşı 20'yi geçincedir. Epikantal kıvrım Doğu Asya halklarında belirgin olup Asya'da görülme sıklığı %40 ila %90 arasında değişmektedir. Asyalı olmayan bireylerde epikantal kıvrım görülse de toplam nüfusun yalnızca %2 ila %5'inde mevcuttur. Tüm dünyada 3 ila 6 aylık anne karnındaki tüm bebeklerde eksiksiz vardır.
Kıvrımın yitmesinin sebebi burun köprüsünün büyümesidir. Fakat burun köprüsünden dolayı epikantus oluşmaz, anomalinin kum fırtınalarından ve aşırı soğuktan geliştiği varsayılır. Dolayısıyla ılıman ve subtropikal bir bölgede oluştuğu öne sürülür. Epikantus, üstündeki göz kapağının derisinin altındaki yağ tabakasının kalınlığıyla da ilişkililendirilir. Ayrıca epikantal kıvrımın ekstrem soğuklarda belirginleştiği görülmektedir.
Türk halklarında da kalıcı epikantal kıvrıma rastlanmaktadır. Kırgız erkeklerinin %51'i, Kazak erkeklerinin %22'si, Özbek erkeklerinin %11'i, Türkmen erkeklerinin %6'sı, Azerbaycan erkeklerinin %2'den azı ve Kırgız kadınlarının %83'ü, Kazak kadınlarının %53'ü, Özbek kadınlarının %18'i, Türkmen kadınlarının %10'u bu göz kıvrımına sahiptir. Igor M. Diakonoff'a göre Anadolu Türklerinde bu oran sıfıra yakındır. Başka bir kaynakta Altaylılar, Yakutlar, Kırgızlar, Tomsk Tatarları arasında %70, Kırım Tatarları arasında %15, Nogaylar arasında %25 oranında epikantus bulunduğu belirtilmektedir.
Bazen gözde çift katlanma, yani çift kıvrım, gerçekleşir. Kore'de yapılan bir araştırmada çift kıvrım insidansının erkek deneklerde %20-35,6 ve kadın deneklerde %20,5-50 arasında olduğu kaydedilmiştir.
Moğollar, Limbular, Çinliler, Japonlar, Kızılderililer ve bazı Afrika halkları (Buşmanlar) erken yitmeyen epikantal kıvrımın sık rastlandığı diğer halklardır.
