Banya (Rusça: баня), Rus dilinde "buhar banyosu" anlamındaki sözcük. Ancak bu kavram, Rus saunasını anlatmak için kullanılır. Banya, yüksek sıcaklıkta buhar banyosu barındıran bir çeşit hamamdır. Türkçede Rus hamamı dendiği de olur. Tasarım ve kullanım açısından saunaya (Fin hamamına) çok benzemektedir. Sözcük olarak banya Bulgarcada banyo ya da yıkanma, Sırpçada da içme (içmece) tesisleri anlamına gelir.
Yapı
Banyalar, birçok odadan oluşan oldukça geniş binalar olabileceği gibi,Fin hamamları gibi çok basitçe yalnızca birer tahta kulübe şeklinde de olabilirler. Rus hamamları çoğunlukla buhar, yıkanma ve giriş olmak üç odadan oluşur.
Yararlanma
Rus hamamlarının sıcaklığı genellikle 110 °C dereceyi aşar. Başı yoğun sıcaklığın etkilerinden korumak için Rusçada shapka (şapka) denilen başlıklar kullanılır. İçeride bulunanlar çoğunlukla Rusçada podjopnik denilen bir tür paspasın üstüne oturur ve böylece banyanın iç tasarımında yer alan kuru ve sıcak tahta oturakların doğrudan vücuda teması önlenmiş olur. Yararlanma sırasında insanlar kendi vücutlarına sık sık vururlar veya masaj yaparlar. Bu vurmaları (ya da masajları) elle yapanlar olduğu gibi, kuru dallar veya huş, meşe ya da okaliptüs ağaçlarının yapraklarını da kullananlar vardır. Vurmalarda amaç vücuttaki kan dolaşımını artırmaktır. Bunun için yazları yaş dallar kullanılır. Bu ayrıca hamama, kullananların hoşuna giden bir koku verir. Kışları, Ruslar genellikle banya sonrası yıkanmaya dışarıda devam ederler. Hamamdan yararlanmaları bittikten sonra, giyeceksiz olarak, ya karda yuvarlanırlar ya da donmuş göllerin buzlarında bulunan deliklerden soğuk suya girerler.
Ayrıca bakınız
- Banya (sauna) adlı İngilizce Vikipedi maddesi. 7 Şubat 2010 tarihinde erişilmiştir.