Apiterapi, bal, polen, propolis, arı sütü, arı ekmeği, arı zehiri, apilarnil ve balmumu gibi arı ürünleriyle yapılan tedavi yöntemidir. Kelime anlamı olarak bal arısı anlamına gelen apis mellifera ile tedavi anlamına gelen therapia kelimelerinin birleşiminden meydana gelmektedir.
Tarihçesi
Arı ürünleriyle yapılan tedavinin Eski Mısırlılar, Persler, Çinliler ve Yunanlar tarafından kullandığını gösteren kayıtlar ve bulgular vardır. Apiterapi ile tedavi metodu Hipokrat ve Galen döneminden beri uygulanmaktadır. Modern zamanlarda arı zehiri kullanarak yapılan apiterapi çalışması 1888 yılına dayanmaktadır. Avusturalyalı tıp doktoru Philipp Terč 1888’de arı sokmaları ile romatizmal hastalıklar arasındaki ilişkiye değinen bir makale yazmıştır. 19. yüzyılın başında propolis, bir Fransız kimyager ve eczacı olan Nicolas Louis Vauquelin tarafından çalışılmış ve propoliste bulunan reçine, balmumu ve uçucu yağlar gibi bileşenler analiz edilmiştir. Günümüzde arı zehiri, apilarnil, bal ve propolis gibi arı ürünleriyle yapılan tedavi tüm dünyada etkin bir tedavi modeli olarak kullanılmaktadır.
Apiterapi Uygulamaları
Bal arıları, doğada başka hiçbir hayvandan, bitkiden elde edilemeyen sayı ve çeşitlilikte biyolojik işleve ve tıbbi öneme sahip doğal ürünler sağlamaktadır. Bal arılarının ve arı ürünlerinin sahip olduğu besin değeri, farmakolojik önem ve biyolojik aktivitelerle sağladıkları etkinlik tıbbi alanda kullanımının önünü açmıştır. Apiterapi, arı zehri, apipunktur uygulaması, yara üzerine doğrudan arı ürünleri uygulaması gibi çeşitli yöntemlerle uygulanmaktadır.
Arı zehri uygulaması; insan vücudunun belirli noktalarına arı zehrinin tamamının veya bir kısmının lokal olarak uygulanmasıdır. Apipunktur uygulaması; akupunktur yönteminden yararlanılarak yapılan ve insan vücudunun belirli noktalarına arı iğnesi yerleştirilerek uygulanan bir tedavi şeklidir. Apiterapi günümüzde alternatif tedavi yöntemi olarak kullanılmaktadır. Şu ana kadar yapılan çalışmalarda arı zehrinin ve diğer arı ürünlerinin kanser, şeker, romatizma gibi kronik hastalıkları tedavi etme ve önleme etkisi bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.
Türkiye'de 27.10.2014 tarihli ve 29158 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliğinin Ek-3 sayılı listesinde yer alan uygulamalar arasındadır. Uygulamayı sadece tabipler yapabilir. Uygulama yerleri uygulama merkezler ve ünitelerdir. Uygulama merkezleri üniversite hastaneleri ile eğitim ve araştırma hastaneleri bünyesinde kurulur. Üniteler ise devlet hastaneleri, özel hastaneler ve diğer özel sağlık tesisleri bünyesinde kurulur.
