Örgütsel vatandaşlık davranışı
Örgütsel Vatandaşlık Davranışı; formel iş tanımlarının ötesinde, belirlenmiş rol gereklerini ve beklentilerini aşan, işgörenlerin örgüte katkıda bulunmak için istekli olarak gösterdikleri rol fazlası davranışı ifade etmektedir. Bu kavram, örgütün sosyal ve psikolojik ortamına katkıda bulunarak, örgütsel amaçların gerçekleştirilmesine yardımcı olan gönüllülük esasına dayalı bireysel davranışları anlatmaktadır.
Tarihçe
İlk olarak 1930’larda Chester Bernard tarafından ele alınmıştır.Bernard çalışmalarında biçimsel olmayan örgütler üzerinde durmakta, gönüllülüğün örgüt içerisinde öneminden bahsetmektedir.1966 yılında Katz ve Kahn tarafından yayımlanan “ The Social Psychology of Organization” isimli kitapta, rol dışı davranış göstermenin verimliliğe etkisini belirtilmiştir.Yine 1960’larda Gouldner ÖVD’nın oluşumunda, çalışanların patronlarına ve yöneticilerine duydukları minnet duygusunun etkili olduğunu belirtmiştir.Günümüz biçimiyle ilk ÖVD’nin ilk kullanımı Dennis Organ tarafından 1980’lerde kullanılmıştır.
Örgütsel Vatandaşlığın Boyutları
Bazı kaynaklarda farklılık gösterse de genellikle beş boyut olarak ele alınmıştır. Bunlar;
- Özgecilik (Altruism)
- Sivil Erdem (Civic Virtue)
- Vicdanlılık (Conscientiousness)
- Nezaket (Courtesy)
- Sportmenlik (Sportmanship)